web analytics
vrijdag, maart 29

Vertelling: Hak en Elite en het trekken van de ijzeraders – Charles van Wettum

Door Charles van Wettum

Ze ligt plat. Ze is beschadigd tot diep in haar kern, ze weten nog niet of ze haar kunnen herstellen. Het is mijn schuld dat ze hier op de grond ligt. Naast haar liggen de brokstukken die van haar zijn afgebroken, gerangschikt naar de plaats waar ze weer zullen moeten ingevoegd. Een bord met kleinere brokstukken en splinters heeft de Dokter-Hersteller aan haar hoofdeinde gelegd. Niemand weet nog waar die geplaatst moeten worden of welke splinters essentieel zullen blijken voor herstel. Niemand kan voorspellen of daarna de magneetlijnen zullen hechten, de vochtverbindingen kunnen worden dichtgelast, de mineraaladers weer zullen gaan geleiden. Zijn haar processen definitief gestopt? Ik weet het niet, de Dokter-Hersteller kraakt en steunt en geeft geen enkel hoopvol signaal.
Het is mijn schuld. Dat heeft de Elite-Architect mij heel duidelijk gemaakt. Ik heb zijn Volgende-Generatie-Ontwerp verleid tot een waanzinnig experiment en ik heb haar beschadigd, zegt hij. Hij gaat zijn schade op mij verhalen, ik zal erts moeten bloeden tot hij gecompenseerd is.

Ik noemde haar stiekem Julia. Dat is natuurlijk niet haar werkelijke naam, haar echte naam is langzaam en zorgvuldig zoals dat hoort bij onze Silicoonse opvoeding. ‘Julia’ is snel en oppervlakkig, net als de naam ‘Romeo’ die zij voor mij gebruikte. Onze geheime namen waren onderdeel van het experiment dat wij samen hebben uitgevoerd.

Ik studeerde Hak en Breek toen het Eerste Contact werd gemaakt en de ongelofelijk rijke documentatie van Federatie van Anderenwerelden binnenkwam. Ik had me direct aangemeld voor de werkgroep Niet-Silicoonse Beschavingen, ik wilde graag onderzoek doen naar Magnetologie bij Anderen.
Toen ik aankwam bij de studiekloof waren veel projecten al begonnen. De Elite-Studieleider wees naar een nis.
‘Ga maar in die nis staan,’ klakte ze, ‘jullie werken aan één project.’
Het was me duidelijk dat ik voor de rest van deze cursus aan deze nis en deze studiegenoot zou zijn gekoppeld.
Zij-die-ik-later-Julia-zou-gaan-noemen stond al in de nis bij het infoblok. Ik stelde me op bij haar grens en klikte haar van die afstand toe: ‘Stof en rust.’ Ik kon zien dat ze was ontworpen door Plateau-Elite. Ik zou met mijn twaalf kuub nooit tegen de hellingen van Plateau kunnen ophobbelen, ik ben ongeschikt voor Beleid. Julia had met haar nog geen kuub het kenmerkende fragiele ontwerp van Elite. Hoog ontworpen en geroepen tot stijgen.
Ze klikte terug: ‘Stof, Hak.’
Het gebruik van mijn kaste maakte de verhoudingen meteen duidelijk. Na het geven van haar formele naam had Julia me de opdracht uitgelegd.
‘Luister, Hak,’ Mijn formele naam was niet belangrijk, ik was Hak. ‘Dit is mijn project. Ik ga hiermee stijgen naar Plateau. Jij moet meedoen, dat heeft Studieleider bepaald. Ik moet dat aanvaarden, maar het is mijn project.’
Haar veldlijnen waren hard en gesloten, ik kon natuurlijk niet anders dan mijn dekplaat nederig instemmend trillen. Ze klikte verder zonder aandacht aan te geven aan mijn instemming.
‘Mijn project is documentatie van Terra. Dat is een koolstofwereld. Heet en snel en chaotisch. Ze noemen het ras een apensoort.’
Toen ze zag dat ik niet reageerde, klikte ze: ‘Je hebt je toch wel voorbereid, mag ik hopen?’
Ik wist niet wat mijn opdracht zou worden, dus nee, ik had mij niet voorbereid. Ze kletterde minachtend met haar bovenplaat.
‘Grove Hakdenk.’
Zonder me dichterbij te laten komen, gaf ze het infoblok opdracht om de opname op de rotswand te projecteren.
‘Dit is stukje van een visueel dossier dat ze na het Eerste Contact naar ons hebben opgestuurd. Op de oorspronkelijke snelheid.’
Het visueel was heel kort, misschien net twee stofteugen. De beelden volgden elkaar zo snel op dat ik niets kon onderscheiden.
‘En nu, Hak,’ Ze keek omhoog naar mijn bovenplaat, ze was bezig me te imponeren, ‘heb ik ontdekt dat het begrijpelijker wordt als ik het vijftienhonderd keer vertraag.’ Ze startte de projectie opnieuw. ‘Kijk, zo is het tempo normaal.’
Het tempo mocht dan normaal zijn, wat ik zag was dat absoluut niet. De kleuren waren explosief, totaal anders dan onze prachtige wereld van bruine en grijze rust. En de wezens! Walgelijk ijl en sprieterig, met afzichtelijke verhoudingen en spastische bewegingen. Mijn ijzerader stuiterde van weerzin, zo hard dat het voor haar voelbaar moet zijn geweest.
‘Dat is mijn eerste ontdekking.’ Er kon geen twijfel zijn aan haar superioriteit. ‘Koolstof leeft vijftienhonderdmaal sneller.’
‘Ondenkbaar dat zoiets kan leven,’ klikte ik, ‘of zelfs intelligent is.’
Ze klakte neerbuigend. ‘Het is koolstofleven. De chemie is heet en dan moet leven oppervlakkig zijn.’ Ze wees op het infoblok. ‘Bij het Eerste Contact is er documentatie uitgewisseld. Wij doen een kleine unit, een stukje uit een infomap. Er is een afdrukbaar deel en een visueel, volgens Studieleider gaan die over dezelfde gebeurtenis. Niemand weet wat het precies is, dat mogen wij onderzoeken.’
Ze was gemotiveerd door het onbekende – dat leek me een raar trekje.
‘Je mag meedoen, Hak, maar het is mijn project.’
Ik trilde mijn dekplaat onderdanig instemmend.
‘We gaan eerst informatie absorberen.’ Ze opende voor ieder van ons een magnetische impressie voor contemplatie. Ik absorbeerde en sloot, net als zij.

© United in the Avalanche

Toen ik weer ontsloot, merkte ik dat de informatie nog niet volledig was verwerkt. Dat overkwam mij wel vaker als het om complexe informatie ging. Ik had zelfs ontsloten nog moeite om mijn denken scherp te krijgen. De chaotische wereld van deze koolstofwezens maar vooral de onbegrijpelijke onderlinge verbanden maakten me onrustig. Toen mijn studiegenoot openging, zag ik direct dat zij nog meer in de war was dan ik. Ze had zowaar een stofteug nodig om zich te herpakken.
‘Wat een bizarre wezens,’ klakte ik om de communicatie te openen. Ik rekende op een direct neerbuigend antwoord, maar ze bleef stil. Op een of andere manier was ze iets van haar scherpte kwijt.
‘Vond u ze niet bizar, Elite-Ontwerp?’
Ik had er al spijt van dat ik het gesprek geopend had, het maakte me kwetsbaar. Misschien dat het gebruik van haar titel haar vriendelijker zou stemmen.
‘Bizar?’ vroeg ze. Even zweeg ze. ‘Ik begrijp ze niet. Ze zijn anders. Heel erg anders.’
Ik kletterde instemmend mijn middenplaten als teken van solidariteit, dat was weliswaar niet geheel kasteconform maar het leek me kunnen. Ze merkte het niet op.
‘Ik begrijp hun woorden niet, ik weet niet of de vertaling goed is. Ik begrijp hun acties niet.’ Meer tegen zichzelf dan tegen mij: ‘Hoe kan ik ze beter begrijpen?’
‘Wij kunnen niet versnellen,’ stelde ik vast.
Ze klakte verrast: ‘Was dat humor?’
Geschokt trilde mijn bovenplaat. ‘Zei u nou … humor?’
Ik was klikloos. Taboes doorbreken was in Hak en Breek ondenkbaar, zelfs het woord…
‘Ik zou niet durven.’
Ik had wel eens gehoord dat Elite minder traditioneel was, ik had daar geen ervaring mee.
Ze ging wel op mijn opmerking in. ‘Nee, ik kan niet versnellen. Misschien kan ik wel…’ Haar magnetische veldlijnen golfden, ik kon het op de grens nog voelen.
‘Misschien kan ik meer begrijpen dan ik nu doe, als…’
Ze richtte zich tot mijn bovenplaat, mijn ratio. ‘Wat gebeurt er volgens deze Hak in de documentatie?’
Vroeg ze nu mijn advies? ‘Er zijn twee individuen met een bepaalde …’ Ik moest zoeken naar een passend woord. ‘…verbinding?’
‘Goed woord. Die individuen met de korte namen Romeo en Julia. Verbinding, ja, goed woord.’
Ze klikte zowaar een compliment! Ze moest werkelijk té diep in gedachten zijn geweest.
‘Het woord van de Terra voor die verbinding bleef onvertaald,’ klikte ze in zichzelf. ‘Geen idee wat het woord betekent. Verbinding zou kunnen.’
‘En andere individuen zijn op andere manieren verbonden. Voor deze Terra spelen verbindingen een grote rol.’
‘Dat was ook mijn observatie. Hoe ze dichtbij elkaar staan. Zelfs elkaar aanraken. Onwaarschijnlijk.’ Haar magnetische veldkracht schoot omhoog. ‘Het moet hen definiëren.’
‘Zoals afstand ons definieert?’
Julia’s platen kletterden alsof ze in een aardbeving stond, alsof haar ijzeraders verstijfden. ‘Voor een Hak ben je uitzonderlijk.’ Haar klikken ging sneller. ‘Ja. Afstand definieert ons. Inderdaad. Wij kunnen hun ervaringen misschien meevoelen door afstand te verkleinen.’
Alles in mij schreeuwde Taboe! Ze moet mijn weerzin gemerkt hebben, ik kon het niet verbergen. Maar ik trilde rationeel, zoals het een Hak en Breek betaamt: ‘Wetenschap vraagt offers.’
Haar bovenplaat trilde instemmend, het was nog net te horen boven het algemene gerammel door haar temperament. ‘We zullen een ervaring simuleren. Als wetenschappelijk onderzoek.’
Het Taboe van nabijheid is sterk, het kan alleen gebroken worden door laagstekasters als Dokter-Herstellers. Zelfs Hak en Breek zal zich hiermee niet besmetten. Als wetenschappelijk onderzoek …
‘Kom door de grens.’ Ze klikte haar boodschap vastberaden, maar ik zag haar bovenplaat nerveus draaien. ‘Toe dan!’
In mijn geest vormde zich de mantra ‘Ik ben Hak, wat is mijn wil naast Elite?’ Voorzichtig hobbelde ik een stukje in haar richting.
‘Nog verder…’
Haar klikken werd nerveus. Ik voelde zelf iets aan mijn veldlijnen trekken, dat had ik nog nooit meegemaakt. Ik hobbelde nog een half blokje, de afstand was nu bijna gehalveerd.
‘Stop!’ klakte ze zo luid dat het buiten de nis hoorbaar moet zijn geweest. Ik stopte onmiddellijk. We stonden allebei stil, tastend naar wat er in ons gebeurde. Waren we langzaam aan de interferentie aan het wennen, aan de manier waarop onze magnetische lijnen trekken aan onze ijzeraders?
‘Nog een stukje…’ Ze klikte onzeker rammelend.
Ik schudde mijn bovenplaat in een botte weigering. ‘Niet nu. We moeten ervaringen absorberen voor we verder iets doen.’
Ze keek me weer aan, maar het leek me minder hooghartig. ‘Een goede suggestie. Dank.’
Ze had mijn formele naam gebruikt, de lange naam van respect. En toen ‘dank’? Van een Elite voor een Hak? Ik had veel informatie om te absorberen, merkte ik, maar voor ik kon reageren, had ze zich al gesloten. Het sluiten kostte me meer moeite dan anders, mijn ijzeraders voelden de spanning van trekkend magnetisme.

Toen ik ontsloot, was het donker. Nog nooit was een sluitsessie zo intensief geweest of had hij zo lang geduurd. In de kloof was het volledig stil, in de wijde omgeving was elke klik afwezig. Julia stond vlakbij. Op maar twee blokken afstand! Het beklemde me en tegelijk was het na de absorptie vertrouwd geworden.
‘Het is goed dat we hier weer zijn.’
Julia’s klikken was minder rusteloos dan voor de sluiting, ze had duidelijk goed geabsorbeerd. Beter dan ik.
‘We gaan met ons experiment verder waar we gebleven waren.’
Het was even stil, terwijl haar bovenplaat voorzichtig draaide. ‘Als jij dat ook wilt.’
Het overviel me. Waarom vroeg ze dat aan me? Automatisch gaf ik het geconditioneerde antwoord: ‘Ik ben Hak, wat is mijn wil naast Elite?’
Haar bovenplaat trilde ontkennend. ‘Wij doen dit experiment samen. In dit project ben jij niet Hak, maar Romeo. Er is nog nooit iemand zo dicht bij me geweest sinds mijn ontwerp. Het is passend om je in deze situatie Romeo te noemen. Vind je dat goed?’
Bijna had ik weer de mantra geantwoord. In plaats daarvan koos ik een minder onderdanige benadering: ‘Als ik u Julia mag noemen.’
Ze had direct instemmend geklakt, onmiddellijk kwam ze een half blok dichterbij. Ik voelde de greep van haar magnetisme op mijn ijzeradres. Het was niet bedreigend meer, dit was … anders.
‘Waarom weigerde je voor de sluiting om dichterbij te komen, Romeo?’ Ze klikte opzettelijk iets om die naam te kunnen gebruiken, dat snapte ik meteen. Ik gaf met dezelfde reden antwoord: ‘Het leek me niet goed voor u, Julia. U zou er spijt van krijgen. U was niet stabiel.’
Een stofteug bleef ze stil: ‘Je deed het voor mij?’
Dat was waar, mijn platen rammelden instemmend.
‘Dat past bij een Romeo,’ klikte ze. Ik begreep haar op dat moment niet, het zou een absorptie kosten om dat te verwerken.
Ze kwam een blok dichterbij. Nog een blok scheidde mijn brede grondvlak van haar smalle voet. Opeens viel me op hoe hoog ik boven haar uittorende, naast mijn grove platen leek haar ontwerp me ineens fijnzinnig en kwetsbaar.
‘Romeo, voel jij ook een rare sensatie in je ijzeraders?’
Toen ik bevestigend rammelde, vroeg ze er direct aan toe: ‘Voor mijn verslag: hoe zou je dat gevoel beschrijven?’
‘Met het verkleinen van de afstand is de weerzin van nabijheid veranderd in aantrekking,’ klikte ik in een poging iets onbeschrijflijks toch uit te drukken. ‘De onveiligheid van het Taboe is afgenomen.’
‘Inderdaad,’ klikte Julia enthousiast terug. ‘Dat is het. Ik kon de woorden niet vinden, jij had ze direct, Romeo. Bewonderenswaardig.’
Ik kon haar platen horen schuren toen ze haar bevinding opsloeg in een tijdelijk magnetisch geheugen.
‘Klaar voor nog een stapje?’
Bijna zonder te wachten verkleinde ze de afstand tot een half blokje. ‘Oei. Wat ben je groot, Romeo. Indrukwekkend.’ Haar klikken werd nerveuzer. Ik wist geen antwoord, ik had het druk om mijn eigen veldlijnen binnen de kanalen te houden, de trekkracht werd bijna onweerstaanbaar.
‘Ik wil aanraking,’ klikte Julia onverwachts. ‘Dichterbij kan niet, Romeo, de laatste stap wil ik ook nemen.’
Natuurlijk wist ik dat het eraan ging komen, ik voelde dezelfde aandrang maar ik durfde hem niet te benoemen. Julia was dapper, ik bewonderde haar vermogen om consequente conclusies te trekken. Zonder te antwoorden hobbelde ik een stukje in haar richting. Een van mijn middenplaten raakte haar tijdens die beweging, maar het contact verdween meteen. De afstand was nog maar een kwartblok. Julia nam het laatste stapje, de benodigde nauwkeurige beweging was voor haar eenvoudiger. We maakten contact, haar fijn gevormde voet tegen mijn grove grondvlak, haar trillende bovenplaat tegen mijn zware middenplaat.
Nog nooit had ik zoveel stromen in mijn ijzeraders gevoeld, nog nooit hadden mijn veldlijnen zo intensief getrokken aan hun houders. Ik wist werkelijk niet wat dit betekende.
‘Romeo…’ klikte Julia stotterend, ‘ik kan dit nooit publiceren. Het is zo…’
Ze had natuurlijk gelijk, maar ik had daar nog helemaal niet aan gedacht.
‘Ik moet dit absorberen, Romeo. Ik kan niet anders.’
Ik dacht dat Julia bedoelde dat we weer afstand moesten nemen, maar terwijl ze tegen me klikte voelde ik dat ze zich afsloot. Alle beweging viel weg terwijl we tegen elkaar aanstonden. Julia was op slot. Ik kon niet anders dan haar volgen.

De ontsluiting was chaotisch. Niet rustig op gang komen en de omgeving verkennen, zoals bij normale ontsluitingen, maar vol rusteloosheid en chaotische ervaringen. Julia was net ontsloten en daardoor had ze mij getriggerd. Op de plekken van onze aanraking lekten de aders. Onze magnetische velden kroelden tegen elkaar, veldlijnen wikkelden en slingerden en koesterden.

Terwijl mijn veldlijnen mijn platen verder lieten trillen, voelde ik dat ik de greep op mijzelf kwijtraakte. Mijn dekplaat begon te schuiven, mijn bovenste plaat schoof met zijn volle gewicht mee opzij. Een breuk dreigde in mijn bovenste ijzerader, de bovenste plaat trok mijn middenplaten mee. Langzaam maar zonder enige mogelijkheid het te verhinderen begon ik te tuimelen. Dat was me nog nooit overkomen.
Het was onontkoombaar, ik ging vallen.
Pas toen ik dat had geaccepteerd, drong de werkelijkheid ten volle tot me door: ik ging op Julia vallen! Klikken kon niet meer, mijn klikplaten waren al uit hun verband getrokken. Mijn bovenste plaat was nu zo ver uit balans en dat hij begon neer te storten – de middenplaten pasten zich aan om de structuur in stand te houden. Met een langzaam gekraak verpletterde ik Julia onder me.

Ik sta nu naast Julia, terwijl de Dokter-Hersteller bezig is. Plateau-Beveiliging is net aangekomen, Elite-Architect heeft mij beschuldigd van het opzettelijk overschrijden van Taboe met zijn Volgende-Generatie-Ontwerp. Ik heb haar daardoor vernietigd. Hij heeft gelijk.
In de infomap heette wat Romeo en Julia deelden ‘verbinding’. Ik denk dat die apensoort iets heeft wat waard is om voor te leven.

 

Over de auteur:
Charles van Wettum (1957) studeerde sterrenkunde en economie. Na ruim 40 jaar in het onderwijs begon hij in 2021 als schrijver van korte sf-verhalen en novellen: ‘harde’ sf met een menselijke kant. Hij publiceerde in oa Fantastische Vertellingen, HSF en verzamelbundels. In 2023 verschenen enkele (e)boekjes. Voor al zijn werk zie www.wettum.org/boeken.

Over de illustrator:
Meer over United in the Avalanche kun je vinden op zijn Instagram-pagina.

 

© 2020 – 2024 Fantasize, Charles van Wettum & United in the Avalanche

You cannot copy content of this page