Door Mariëlle Douma

Op de parkeerplaats van kasteel Haarzuilens ontstaat één keer per jaar een wonderlijk fenomeen: van de auto’s die net zijn geparkeerd, gaat de achterklep open en de meest wonderlijke attributen komen tevoorschijn: korsetten en hoepelrokken, wapens in allerlei soorten en maten, drakenkoppen, glimmende elfenvleugels en tovenaarshoeden. In enkele ogenblikken veranderen de eerst zo normaal uitziende bezoekers in mythische wezens, magiërs en krijgslustige Vikingen. Wie klaar is met zijn transformatie mag eindelijk op weg naar het kasteel – zo ontstaat al snel een stoet met kleurrijke karakters die gezamenlijk een doel voor ogen hebben: zo snel mogelijk de grens tussen werkelijkheid en fantasie overspringen en de magische wereld van Elfia betreden.

Op de parkeerplaats maken de bezoekers zich op voor een magisch festival.

Elfia Haarzuilens is een fantasyfestival in de kasteeltuinen van Kasteel de Haar. Het festival kenmerkt zich door talloze marktkraampjes in fantasy- en scifi-thema, bijpassende muziek, gethematiseerde voedselstandjes, voorstellingen en optredens en bezoekers in de meest fantastische uitdossingen. Ten opzichte van vorige editie lijkt het festival enigszins te zijn gekrompen: waar voorheen ook de tuin aan de voorkant van het kasteel bezaaid was met marktkraampjes, worden de bezoekers nu via een andere route naar het festivalterrein geleid om schade aan de rozentuin te voorkomen. Dat is geen onnodige voorzorgsmaatregel, want dit weekend struinen duizenden bezoekers door de tuinen van Kasteel de Haar.

Bij de ingang verwelkomt een trommelgezelschap de bezoekers met opzwepende klanken

De rasechte Elfiaan haalt een kopje koffie bij de steampunkmachine Dikke Bertha.

Dinosaurussen van verschillende leeftijden brachten een bezoek aan Elfia.

Op het hoofdpodium neemt op zaterdagochtend de band The Trouble Notes plaats. Met hun mix tussen traditionele folk, punk rock en tribal dance brengen ze al snel sfeer op het hoofdpodium. De band is zeker geen onbekende op Elfia, ze spelen al jaren op het festival. Met snel vioolspel, wervelende gitaarmelodieën en inmiddels ook heldere vocalisaties weten ze het publiek in vervoering te brengen en het duurt dan ook niet lang voordat de eerste bezoekers de dansvloer betreden. Het is een prachtige voorbode van de overige bands, die hun opzwepende klanken over het festivalterrein verspreiden. Er wordt zoveel gedanst dat het een wonder is dat de houten dansvloer niet wegzakt in de modder.

De Trouble Notes brengen de bezoekers in vervoering met hun betoverende speelstijl.

Wat is nu precies de magie van Elfia? Leonie, die gekleed is als de Queen of Hearts uit Alice in Wonderland, legt het uit: “Elfia voelt als thuiskomen. Hier kan ik helemaal mijzelf zijn. Thuis verstop je toch een beetje de gekke delen van jezelf en hier is dat gewoon helemaal oké.” Ze bezoekt het festival al zeker zeventien jaar. Haar man, Henk-Jan, sluit zich daar volledig bij aan: “Je kunt hier alles kwijt wat je het afgelopen halfjaar hebt opgekropt. Het is de vrolijkheid die je hier helemaal tot rust brengt. Het is ook leuk om mensen te kijken.” Met een grijns wijst hij daarna naar zijn kostuum – hij is gekleed als de koning uit Alice in Wonderland: “Maar ja, mijn pruik jeukt wel als een gek.”

Leonie en Henk-Jan als de Queen of Hearts en de King uit Alice in Wonderland.

Voor de liefhebber van fantasy- en scifiboeken van eigen bodem is Elfia een echte aanrader: je vindt hier veel Nederlandstalige auteurs die hun eigen werk presenteren. Daarnaast zijn er ook standjes met tweedehandsboeken (veel klassiekers) en Engelstalig werk. Een vervent lezer moet oppassen dat die zijn aankopen nog wel kan terugdragen naar de auto of in het ov kan vervoeren. Dit maakt het evenement niet alleen erg leuk voor lezers, maar ook voor de auteurs zelf.

Sophia Drenth, auteur van de Bloedwetten-serie, vertelt: “Het is zó leuk dat ik het nog steeds blijf doen, ondanks dat de kosten enorm hoog zijn. Eigenlijk verdien je als boekverkoper alleen je stakosten terug. Maar als schrijver zit je vaak vooral in je hoofd en in je eentje, en hier krijg je de reacties en het enthousiasme. Dat is een beloning voor een heel jaar aan je boek werken.” Op haar kraam prijken inmiddels al talloze titels. Sophia vertelt dat dat ze ooit is begonnen met de verkoop van sieraden op fantasymarkten en dat de sfeer en het onderdeel uitmaken van de fantasyscene haar ook heel erg heeft geholpen bij de crowdfunding van haar boeken. “Dan zit je hart ook echt in zo’n wereld,” zegt ze. “Het idee om hier niet te gaan staan is moeilijk. Alsof er dan iets mist. We hebben het ook tijdens de coronajaren heel erg gemist. Anders zit je alleen maar in je eentje te schrijven – dit is het klankbord voor de schrijver, daar doe je het voor.”

Fantasyauteur Sophia Drenth in haar kraam op Elfia.

Zowel op de zaterdag als op de zondag is de ochtend het moment dat vooral de gekostumeerde bezoekers moeten meepakken: in de loop van de middag begint het op beide dagen eerst zacht, en dan steeds harder te regenen. Hoe mooi een buitenfestival ook is, het weer is vaak wel een bepalende factor voor een geslaagde of een geflopte editie. Volhardende Elfianen wagen zich dan nog op de markt of doen een dansje in de regen (want: als je kan dansen in de regen, ben je een gelukkig mens) en aan het einde van de dagen schijnt de echte Elfia-sfeer opnieuw door op de parkeerplaats: iedereen helpt elkaar om de auto’s, die ver in de modder zijn gezakt, weer los te duwen en veilig te vertrekken.

Ook honden wanen zich op Elfia in een andere wereld.

Elfia is een feest voor alle leeftijden.

Lyntol, die samen met zijn familie gekleed is in een Egyptisch geïnspireerde outfit, weet Elfia dan ook goed samen te vatten: “Elfia is een droom die werkelijkheid wordt. Hier is geen geweld en ellende, hier is de wereld zoals die eigenlijk zou moeten zijn. Iedereen leert hier een beetje meer zichzelf te zijn.”

Met dank aan alle cosplayers die toestemming gaven voor de publicatie van de foto’s waarop zij staan.