Door Zadok Samson

Tenet opent met een grandioze actiescène, ondersteund door een nerveuze soundtrack, snelle montage en loeistrak camerawerk. Wat er precies gebeurt is mij nog steeds niet helemaal duidelijk. Het naamloze hoofdpersonage (John David Washington), waarnaar later wordt verwezen als de Protagonist, moet een spion redden. Helaas wordt de Protagonist opgepakt door de Russen, onderworpen aan een pittige ondervraging en voor dood achtergelaten. Tot zijn verrassing wordt hij weer wakker op een boot. Wat blijkt? Het was bedoeld als ingewikkelde test. Nu de Protagonist geslaagd is, krijgt hij opdracht om te infiltreren bij Andrei Sator (temperamentvol vertolkt door Kenneth Branagh – Avengers: Infinity War), een Rus die kan communiceren met de toekomst.

Er is een oorlog op komst. De Protagonist moet deze oorlog voorkomen en kan dat alleen via Andrei. Een belangrijke stuk van de puzzel is inversie. Normaal gesproken gaat tijd vooruit, met inversie kunnen voorwerpen terugreizen. Hoe dit er precies uitziet, toont Christopher Nolan in een verbluffende scène waar de Protagonist kogels “opvangt”. In plaats van de kogels af te schieten, keren zij keurig terug in het vuurwapen.

Hoe het precies werkt? Iets met straling en metafysica. Niet iets om te lang over na te denken. Belangrijker, wat gaat Nolan hier precies mee doen? Eerst prikkelt hij met kleine dingen, zoals dus het opvangen van kogels, later worden die inversies bombastischer. Gebouwen die opbouwen in plaats van exploderen. Terugspoelende actiescènes, die later juist vooruitspoelen, maar dan gezien vanuit het perspectief van het personage dat teruggaat in de tijd, waardoor de tegenstander weer vooruitgaat…

Grofweg het eerste uur is bedoeld om de basis van het (overigens volstrekt ongrijpbare) plot te leggen. Daarna… ach, met meer informatie zou ik onherroepelijk de film spoilen. Wat ik wel kwijt wil, is dat Nolan met één scène in het bijzonder zijn technisch vernuft bewijst. Hoe diep hij ook in zijn eigen onnavolgbare bubbel duikt, de vervreemdende, excentrieke sfeer weet eindeloos te intrigeren. Ik vraag mij alleen wel af wat Nolan hierna nog kan doen met tijdreizen. Naar mijn idee heeft hij met Tenet de mogelijkheden tot in het extreme onderzocht.

Het is geen film die na de eerste kijkbeurt alles helder maakt. Dit zal ofwel mateloos frustreren, ofwel uitnodigen uit tot meerdere kijkbeurten. Even alle kritiek terzijde (te “klinisch”, te ingewikkeld, te weinig emotie, te dit, te dat…) is Tenet op zijn minst weer een unieke film van een unieke regisseur.

Dit artikel verscheen eerder op Filmbekeken en is met goedkeuring van de auteur overgenomen.

Fantasize Service: reserveer de film op Bol.com