Door Isabelle Plomteux
Naar aanleiding van het verschijnen van haar recentste boek, Waar de wind ons brengt, sprak ik met Cathinca van Sprundel.
Kan je jezelf even voorstellen? Wie is Cathinca van Sprundel?
Ik ben Cathinca, geboren in 1989 in de regio Den Haag en woon nu samen met mijn vriend en twee zwarte katten. Ik studeerde Film- en Literatuurwetenschappen en Journalistiek en werk nu als redacteur en tekstschrijver. Naast het schrijven van mythische fantasyverhalen speel ik harp, luister ik folkmuziek en vind je me regelmatig op fantasyfestivals.
Hoelang schrijf je al?
Sinds ik ontdekte dat je schrijver kon worden, schrijf ik verhalen. Ik heb schriftjes vol ideeën en half afgemaakte verhalen. In mijn tienertijd was ik actief op een verhalensite en daarna deed ik mee aan schrijfwedstrijden. Mijn eerste publicatie was in 2012 in het fantasy/SF/horror tijdschrift Pure Fantasy. Mijn allereerste boek, De vrouwe van Myrdin, kwam in 2017 uit.
In welk genre(s) en voor welke leeftijdscategorieën schrijf je?
Ik schrijf vooral sprookjesachtige, mythische en middeleeuwse fantasy. Met korte verhalen maak ik nog wel eens een uitstapje naar magisch realisme en dit jaar schreef ik een dystopisch sf-verhaal voor de bundel Omen. Ik schrijf vooral voor mezelf, maar bij de publicatie van mijn eerste boek werd duidelijk dat mijn boeken vooral in de youngadultcategorie vallen. Al heb ik lezers van tien jaar tot dik in de negentig.
Kan je je vorige boeken kort even voorstellen? Waar en in welke vorm zijn ze te verkrijgen?
Mijn oeuvre dijt al aardig uit, maar dit zijn ze in het kort. Elk boek is via elke boekhandel te verkrijgen en als e-book en luisterboek.
De held van Anwyn is gebaseerd op de Welshe mythe van Pwyll en Rhiannon. De jonge prins Pwyll moet de gedaante aannemen van Arawn, koning van de Andere wereld, om daar een vijand te verslaan. Dat is alleen makkelijker gezegd dan gedaan en hij heeft de hulp van de onsterfelijke Rhiannon dan ook hard nodig…
Ook De vrouwe van Myrdin is gebaseerd op Welshe mythen. Na zeven jaar trouwe dienst wordt Airys verbannen naar een verlaten eiland, dat niet zo verlaten is als het lijkt. Daar moet ze haar angsten overwinnen om haar land en haar vader te redden.
Ellowyns toren gaat over een prinses die naar het magische verloren domein reist om haar broer, de aanstaande koning te waarschuwen voor onheil. Daar ontdekt ze een meisje in een toren…
Daarnaast schreef ik korte verhalen voor de bundels Er was eens en Er was eens – het hart van een schurk, samen met vier andere schrijvers geef ik een twist aan een sprookje dat je dacht te kennen. Ook staan verhalen van mij in de dystopische SF-bundel Omen en in een bundel vol winterse verhalen Wintermagie.
Een aantal van je boeken is inmiddels ook vertaald?
De held van Anwyn is vertaald in het Engels, Duits en Chinees, De vrouwe van Myrdin in het Italiaans en Engels. Het verhaal van Wintermagie komt in een Turkse bundel en Er was eens wordt vertaald in het Frans.
En dan is er natuurlijk je nieuwe boek, Waar de wind ons brengt. Vertel, waar gaat het over?
Het gaat over de wereldvreemde Canta, die vitiligo heeft en jarenlang met haar meester in de Noordelijke Bossen woont. Wanneer haar meester onverwacht sterft, ontdekt ze de geheime naam van de Noordenwind en moet ze op zoek gaan naar de verdwenen Westenwind. Als ze die niet op tijd vindt, zal de wereld voorgoed uit balans raken. Maar wat kan één meisje betekenen tegen de krachten van de natuur?
Sluit Waar de wind ons brengt qua onderwerp en sfeer aan bij je vorige boeken?
Enkele lezers omschreven het boek als een “echt Cathinca-boek”: met Middeleeuwse en sprookjesachtige elementen, muziek, transformatie en avontuur. Er zit zoals altijd flink de vaart in en sommige onderdelen laat ik aan de verbeelding over. Net als mijn andere boeken is het een standalone.
Hoe ontstond het idee om een limited edition van het boek te maken?
So Many Pages verzorgt maandelijkse boekenboxen, met een gloednieuw youngadultmysteryboek en bijbehorende goodies/cadeautjes. In het buitenland heb je ook dat soort concepten zoals Faerylooth en Owlcrate. Die zijn zo populair geworden, dat die ook speciale limited editions maken van gloednieuwe boeken die alleen bij hen verkrijgbaar zijn. So Many Pages wilde dat ook en Jen [Minkman – red.] van Dutch Venture Publishing droeg mijn boek daarvoor voor.
Welke limited edition-kenmerken heeft het boek meegekregen?
Het is een prachtige hardcover met geel bedrukt boekblok geworden, exclusieve art van Bibi van Leeuwen aan de binnenkant, met een goudkleurige hidden bookcover en een exclusieve auteursbrief in het begin.
Had je daar inspraak in?
Samen met Bibi van Leeuwen overlegde ik over het artwork en ik deed wat suggesties voor goodies. Welke dat geworden zijn, zie je op hun site en op social media. De auteursbrief schreef ik natuurlijk zelf. Vlak voordat de boeken verstuurd werden heb ik ze ook allemaal gesigneerd in een marathonsessie, waarin stapels en stapels boeken door mijn handen gingen. Een droom die uitkomt: ik kon van mijn eigen boeken zowat een fort bouwen.
Waar is het boek verkrijgbaar?
Deze limited editie is dus alleen exclusief bij So Many Pages verkrijgbaar: ze hebben op hun site een link naar de boekenbox en als je alleen het limited edition boek zelf wilt, moet je ze volgens mij mailen. De “gewone” hardcover van Dutch Venture Publishing is vanaf 29 september nu uit en die is overal verkrijgbaar via de (online) boekhandel, als e-book en natuurlijk via mij op festivals. Of er een luisterboek komt, weet ik nog even niet, maar al mijn andere boeken zijn wel als luisterboek verkrijgbaar.
Zou je jouw boeken kunnen omschrijven als hervertellingen van bestaande sprookjes/legenden?
De held van Anwyn en De vrouwe van Myrdin zijn gebaseerd op de mythen uit de Mabinogion, die in de middeleeuwen zijn opgeschreven. Ellowyns toren heeft elementen van Koning Arthur, Rapunzel en De Bijenkoningin (Gebroeders Grimm). Waar de wind ons brengt is niet direct gebaseerd op een bestaand verhaal, maar wel op algemene Europese mythen over de vier winden.
Voor je eerste twee boeken gebruikte je vooral de Keltische mythologie (zoals de Mabinogion). Wanneer kwam je met deze verhalen/deze cultuur in contact?
Toen we nog klein waren, las mijn moeder mij en mijn tweelingzus sprookjes en mythen voor. Niet alleen de bekende, maar ook onbekende en ik ben daar altijd dol op geweest. Al die verhalen verzamelde ik in mijn hoofd, waar ze soms vanzelf door elkaar gingen lopen. Toen ik op mijn twaalfde Lord of the Rings ontdekte, die ook flink wat heeft geleend van de Noorse mythologie, stapte ik over naar de fantasyafdeling. Voor mijn bachelorscriptie van Film- en Literatuurwetenschappen zocht ik onbekende mythen en Abe de Verteller wees me op de Mabinogion en ik vond die verhalen heel interessant. Ze hebben heel aanwezige vrouwenrollen en wijken op bepaalde manier af van veel bekende mythen. Een diploma verder wilde ik iets met deze verhalen doen en daar ontstond mijn eerste boek uit.
In je boek Ellowyns toren spelen (pratende) dieren en de natuur een grote rol. Is dat in je andere boeken ook zo?
Pratende en helpende dieren komen in vrij veel sprookjes en mythen voor. In het sprookje De Bijenkoningin krijgt de held bijvoorbeeld hulp van mieren, eenden/vissen en bijen, dus die komen ook in Ellowyns toren terug. In de Welshe mythologie zijn paarden erg belangrijk, dus die mochten niet ontbreken.
Ellowyns toren heeft een queer hoofdpersonage. Was dat een bewuste keuze of ging het verhaal gewoon die richting uit? Heb je nog andere boeken met queer elementen?
Voordat ik bij uitgeverij Dutch Venture Publishing terechtkwam, vroeg Jen Minkman (de uitgeefster zelf) schrijvers om diverse verhalen voor de bundel Brave New Love. Toen kreeg ik het idee: “Wat als de jonkvrouw in de toren niet wordt gered door de prins, maar door zijn zus?” Dat werd de eerste versie van Ellowyns toren. Die was alleen veel te uitgebreid voor de bundel, dus die kwam er niet in, maar ik kreeg de opdracht om het idee uit te werken tot een volledig boek. Daarnaast heeft Arawn, koning van de Andere Wereld uit De held van Anwyn zowel een mannelijke als vrouwelijke partner, om die twee kanten in balans te houden.
Zijn er buiten het sprookjesachtige en het Keltische nog terugkerende thema’s in je schrijven? Welke?
Mijn veelal vrouwelijke personages proberen allemaal op hun eigen manier hun plek in de wereld te vinden. Ze zijn niet fysiek sterk, bloedmooi of enorm magisch begaafd, vaak een beetje wereldvreemd, maar hebben ieder hun eigen kwaliteiten waarmee ze hun doelen proberen te bereiken. Ze zijn vastberaden (Airys), boekenwijs (Rhiannon), begaan met dieren (Merryn) of in staat om overal te overleven (Canta). Ik hoop dat lezers zich daarin herkennen. Muziek komt letterlijk terug en daarnaast verandert er nog wel eens een personage in een dier. Er is altijd wel een bepaalde vorm van transformatie, waardoor personages groeien en beseffen dat het prima is om zichzelf te zijn. Over die thema’s kan ik nog vele boeken schrijven. Naast al die onbekende mythen en verhalen die in mijn ogen ook een podium verdienen.
Zou je kunnen zeggen dat sprookjes en mythen eigenlijk de voorloper van de moderne fantasy zijn?
Ja, heel veel schrijvers maken gebruik van de bekende tropen, verhaallijnen of van de klassieke “Hero’s journey”, die je al bij de Odyssee zag. Veel mythen, sprookjes en sagen waren natuurlijk ook lang onderdeel van het wereldbeeld van de mensen. Elfen, goden die met bliksemschichten smeten en kabouters bestonden voor velen echt. Later gingen we die als fantasie bestempelen, maar de verhalen bleven fascinerend. Veel fantasyschrijvers putten eruit, zowel de eerste fantasyauteurs als huidige.
Wie zijn je favoriete auteurs?
Dit vind ik altijd lastig. Maar nu staan boeken van Marissa Meyer, Juliet Marillier, T. Kingfisher, Lynn Flewelling, Lloyd Alexander, Naomi Novik, Maggie Stiefvater, Sheri S. Tepper, Neil Gaiman in de top van mijn favorieten. Die gebruiken ook veel sprookjes en mythen als basis, maar doen er magische dingen mee. De boeken van Julie Kagawa over de IJzerfae zijn mijn “naughty” pleasure.
Waarom schrijf je? Wat vind je er moeilijk/makkelijk aan?
Van kleins af aan ben ik een dagdromer. Daarnaast verzin ik altijd voor het slapengaan in mijn hoofd scènes en plotlijnen; dat brengt mijn hoofd tot rust, waarna ik in slaap val. De volgende avond ga ik gewoon weer verder met die scène of een verhaal. Al die ideeën moeten er ook nog wel eens uit en die schrijf ik op in schrijfblokjes, boekjes en meer. Creatief schrijven gaat bij mij in vlagen. Soms doe ik het maanden niet, om dan ineens in heel korte tijd (vooral als er een deadline is) heel veel op papier te zetten. En telkens als ik dat doe, denk ik: waarom doe ik dit niet elke dag? Maar de worsteling om te beginnen, waarna ik in een flow kom, hoort er blijkbaar bij mij bij.
Naast auteur ben je ook redacteur en harpiste. Eerst maar eens over je werk als redacteur. Dat sluit natuurlijk nauw aan bij je auteurschap, maar is naar mijn aanvoelen toch een heel andere tak van dezelfde boom. Ervaar jij dat ook zo?
Mijn redacteurswerk is heel breed en ik werk voor veel verschillende opdrachtgevers. Het ene moment haal ik spelfouten uit een overheidsbrochure; het volgende moment adviseer ik een auteur van een newadultboek om een aantal hoofdstukken te schrappen. Het is veel (taal)technischer. Daar houd ik van, maar in mijn eigen verhalen laat ik mijn fantasie de vrije loop. Uiteindelijk doe ik mijn best om een manuscript ook zo foutloos mogelijk aan te leveren, maar voor je eigen werk heb je vaak een blinde vlek, dus ik ben heel blij dat er professionals zijn die mijn werk verder oppoetsen.
Dan, de harp. Hoe kwam je ermee in contact?
Van kleins af aan heb ik gedanst en gezongen. Via mijn moeder zag ik ooit Riverdance en Lord of the Dance en de dans, de folkmuziek, de instrumenten vond ik prachtig. Dat type muziek hoor je ook veel op fantasyfestivals waar ik sinds mijn zestiende heen ging. Tijdens mijn studietijd zong ik en speelde ik bodhrán (Ierse drum) in een bandje dat vooral Ierse pubsongs deed. Ik zag de harp langskomen bij medemuzikanten en het leek me fantastisch om ooit te kunnen en mezelf te begeleiden, maar ja, het idee dat je dat alleen kon als je van kleins af aan begonnen was, zat heel lang in mijn hoofd. Daarnaast zijn grote klassieke concertharpen net zo duur als een nieuwe auto, dus ik dacht dat het een ver-van-mijn-bed-show was.
Maar dat liep anders?
Ja, in 2015 was er op Castlefest een “harpenproeverij”, waar ze ook kleine Keltische schootharpen hadden. Behalve dat die een stuk lichter waren, waardoor je die naar muzieksessies kunt meenemen, waren die ook betaalbaarder. Mijn vriend heeft, zonder dat ik het wist, bij al mijn vrienden en familie een minicrowdfunding gedaan, waardoor ik voor mijn 26ste verjaardag zo’n harpje kreeg. Ik vond het fantastisch, maar kon er nog geen Vader Jakob op spelen, dus ging ik op les. Een harp is eigenlijk een piano op zijn kant: je kan er al vrij snel een paar eenvoudige liedjes op spelen of akkoorden mee rammen, maar wil je echt meer, moet je veel oefenen. Ik begon laat, dus ik zal nooit concertgebouwniveau bereiken, maar ik heb mijn doel behaald: ik kan mijn favoriete folk- en filmmuziek spelen en mezelf begeleiden. In 2019 begon ik met een klein optreden op de boekpresentatie van Marieke Frankema en binnen de kortste keren speelde ik op festivals als Elfia, Historisch Zoetermeer en Wintercastlefest.
Waarin verschilt een Keltische schootharp van een concertharp? Is een schootharp typisch Keltisch? Of zijn er nog culturen waarin de schootharp wordt bespeeld?
In het kort: heel veel culturen hebben een type instrument dat lijkt op een harp. Van een Germaanse citer tot de Afrikaanse kora, de Egyptische boogharp of een lier. De Keltische harp is ontwikkeld uit de harpen uit Ierland en heeft haakjes. Met een concertharp heb je pedalen waarmee je noten kunt verhogen of verlagen, waardoor je daar ingewikkelde muziekstukken mee kunt spelen.
Welk soort(en) muziek speel je?
Naast Keltische folkmuziek maak ik ook uitstapjes naar filmmuziek uit fantasyfilms, middeleeuwse muziek en in december, kerstmuziek. Ik probeer soms ook eigen liedjes te maken, maar daar heb ik weinig tijd voor. Op mijn cd Harpsong (ook op Spotify) staat folkmuziek. Folkmuziek, vooral balladen, zijn soms volledige miniverhaaltjes in een lied en daar laat ik me zeker door inspireren. In Waar de wind ons brengt komt bijvoorbeeld de middeleeuwse ballade Under der Linden van Walther von der Vogelweide voor.
Doe je gezamenlijke optredens (zowel harp als boek) of hou je beide strikt gescheiden?
Op fantasyfestivals wissel ik het vaak af. Dan treed ik op en verkoop ik de rest van de tijd boeken in een kraam, die ik deel met andere auteurs die de verkoop overnemen als ik er even tussenuit moet. Waar de wind ons brengt mocht ik op Elfia Arcen presenteren op het podium in de Heroes hall. Daar vertelde ik over het boek, het schrijfproces en las ik voor, maar omdat muziek een rol in het verhaal speelt, speelde ik ook een paar nummers. Dat maakt zo’n boekpresentatie ook levendiger en afwisselend. Veel auteurs draaien muziek of huren een muzikant in voor hun boekpresentatie, maar ik kan dat zelf. Ik kan alleen niet spelen en signeren tegelijkertijd, daarvoor heb ik toch een extra arm nodig. Hoewel de presentatie zaterdag aan het einde van de dag was en zondag in de ochtend, kwamen er toch veel enthousiaste lezers op af.
Favoriet liedje?
Dat vind ik lastig, al heeft Scarborough Fair toch een speciaal plekje in mijn hart, omdat het een van de eerste liedjes was waarmee ik in de folkscene optrad. Verder zit mijn afspeellijst vol muzikanten zoals Faun, d’Artagnan, Clannad, Eluveitie, Medieval Baebes, Haggard, Loreena McKennit, Blackmore’s night en Celtic Woman.
Een lastige slotvraag: zingen, harp spelen of schrijven?
Bij mij zijn het alle drie manieren om verhalen te vertellen en die lopen ook in elkaar over. Dus de een kan niet echt zonder het ander en ik hoop dat ik het alle drie nog lang mag blijven doen.
Waar ben je te vinden?
De komende tijd komt er een Comic con in Amsterdam aan, de Frankfurter Buchmesse, Fantasyfest in Rijswijk en de Midwinterfair in het Archeon, maar er kan zo nog een optreden of iets bij komen. Verder ben ik actief op Facebook en op Instagram als Thinca_writes. Ook heb ik een website.
Toekomstplannen? Als auteur en als muzikant/zanger? Wat zou je nog graag realiseren?
Naast het promoten van mijn nieuwe boek, werk ik nu aan het script van een graphic novel en heb ik nog genoeg plannen voor andere boeken. Je wilt ook mijn waslijst aan liedjes die ik nog wil instuderen niet zien. Een videoclip lijkt me ook nog wel eens leuk. Ik hoop dat er nog meer vertalingen van mijn boeken in het buitenland komen, net als optredens. Reizen door de wereld om mijn boeken te promoten en op bijzondere plekken optreden is wel een droom van me. Maar het belangrijkste blijft voor mij dat ik kan blijven doen waar mijn hart en interesses liggen.
Bedankt voor het interview!
© 2020 – 2023 Fantasize & Isabelle Plomteux