Door Terrence Lauerhohn
Draak spuugt vuur, elfje heeft vleugeltjes, reus is groot en lelijk, tovenaar tovert, vampier drinkt bloed. Veel lezers die gewoonlijk geen fantasyboeken lezen geloven jammer genoeg nog steeds dat deze wezens en eigenschappen het genre bepalen. Natuurlijk zijn er veel fantasyschrijvers die niet van de traditionele fantasy afwijken en er een groot publiek mee weten te bereiken. Een goed voorbeeld is J.K. Rowlings Harry Potter. Deze creatie van Rowlings vind ik bij de traditionele club horen, want de magiërs in deze serie zijn behoorlijk stereotiep met een toverstokje, een hoop spreuken en punthoeden (studenthoeden en sorteerhoed).
Harry is wellicht gebaseerd op Goethes ballade De Tovenaarsleerling, die Walt Disney ook heeft gebruikt voor de tekenfilm met dezelfde naam en met Mickey Mouse in de hoofdrol.
Er is dus niets verkeerds aan traditionele fantasy, sciencefiction en horror, maar mijn persoonlijke interesse gaat meer uit naar de originelere vernieuwingen in het genre. Veruit de meeste schrijvers van fantasy en aanverwante genres hebben immers een grenzeloze fantasie en ik stel het heel erg op prijs als ze die benutten voor hun verhalen. Bij traditionele fantasy heb ik al snel een bepaald verwachtingspatroon dat vaak blijkt uit te komen, omdat er gebruik wordt gemaakt van vaste sjablonen. Ik hou meer van grote verrassingen en lees liever verhalen waarin onvoorstelbare wezens en werelden voorkomen. Een van mijn grootste voorbeelden van heel originele fantasy en horror is Guillermo del Toro, schrijver van o.a. The shape of water, Pan’s Labyrinth, Hellboy. Ik hou van nog veel meer grote klassiekers van andere schrijvers, waaronder Tolkiens De Hobbit.
Hoewel Del Toro meer een filmmaker is, schrijft hij ook zelf scenario’s. Daarom reken ik hem tot de auteurs. Hij heeft het verzinnen van onbestaanbare wezens tot een kunst verheven. Vooral Pan’s Labyrinth en The shape of water hebben dankzij hun originaliteit een grote indruk op mij gemaakt. In Pan’s labyrinth mengen realiteit en fantasy met elkaar, waardoor je op een gegeven moment niet meer weet of de fantasy wel echt fantasie is of realiteit. Het verhaal speelt zich een paar jaar na de Spaanse burgeroorlog af. Een jong meisje (Ofelia) moet drie taken vervullen in een magisch labyrinth. Een gruwel zonder gezicht, maar met ogen in zijn handpalmen (De bleke man) achtervolgt haar en probeert haar te pakken te krijgen.
The shape of water speelt zich tijdens het begin van de koude oorlog af. In het verhaal wordt een meisje dat niet kan spreken verliefd op een (goedaardig) amfibisch monster waar de regering gruwelijke experimententen mee uitvoert. De film heeft in 2018 vier Oscars gewonnen.
Dus, lezers van alle andere literaire genres, ga niet automatisch uit van het traditionele fantasybeeld van vuurspuwende draken, kleine, lieflijke feetjes en joekels van lelijke reuzen, want heel veel boeken in het fantastische genre durven het over een heel andere en onverwachte boeg te gooien.
Deze column verscheen eerder op Thrillzone. Uitgelichte foto: eigen foto van Terrence Lauerhohn.
© 2020 – 2024 Fantasize & Terrence Lauerhohn