Door Terrence Lauerhohn

Dit is mijn eerste blog voor Thrillzone over het fantastische genre. Hierin wil ik toch even een verkeerde indruk over dit genre uit de wereld helpen.

Hoogstwaarschijnlijk weet iedereen die deze blog leest waar de term sciencefiction voor staat. Maar wat is dan een futuristische roman en waarom is dat geen sciencefiction? Het is helaas zo dat het fantastische genre – geheel onterecht – een negatieve klank heeft bij veel uitgevers en dat zij sciencefiction of horror of een fantasyroman liever onder een bedekte term publiceren. Neem bijvoorbeeld De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch. Hij bestempelde dit boek zelf tot zijn magnum opus en het wordt uitgegeven onder de noemer ‘literaire fictie’. Waarom wordt dit boek niet gewoon als fantasy verkocht als er typerende eigenschappen van het genre (tropes) in voorkomen? Mijn antwoord: omdat het anders stukken minder serieus zou zijn genomen. Fantasy kan namelijk niet literair zijn, dat is de heersende, kleinerende mening… In Nederland, want in de Verenigde Staten bijvoorbeeld, geniet het fantastische genre wel de hoge waardering die het verdient en wordt het genre wel vaak als serieuze en belangrijke, invloedrijke literatuur gezien.

Ook in Nederland genieten sommige groten der aarde van het verbeeldingsgenre toch heel veel aanzien. Voorbeelden? Ik groeide op met de verhalen van Edgar Allan Poe en Howard Phillips Lovecraft (beiden horrorschrijvers). Hun oeuvre staat heden ten dage nog steeds op een voorname plek in het rijtje literatuur. Zo ook de boeken van schrijvers als Jules Verne, J.R.R. Tolkien, Mary Shelley en Lewis Caroll.

Van mij hoeven al deze boeken niet perse als literatuur worden gekenmerkt (want ook de term ‘literatuur’ veroorzaakt een beetje negatieve bijsmaak bij sommige lezers), maar het genre waarin bovenstaande auteurs schreven mag dus zeker niet als minderwaardig of eenvoudig beschouwd worden, anders hadden deze grootmeesters zich er niet aan gewaagd. Bovendien is het fantastische genre tegenwoordig zo uitgebreid – lees absoluut grenzeloos – dat vrijwel elke liefhebber van spannende verhalen er iets in zijn of haar gading kan vinden. Over de kwaliteit van menig schrijver kan ik me alleen heel positief uitlaten. Er zitten ook tegenwoordig namelijk heel kundige auteurs tussen, die hun fantasie nu eenmaal bij voorkeur alle genregrenzen laten overschrijden. Dus waag je eens aan een goed Nederlandstalig fantastisch boek, als je het niet gewend bent. Wel met het risico verslaafd te raken aan dit genre.

Deze column verscheen eerder op Thrill Zone. Foto: eigen foto van Terrence Lauerhohn.