web analytics
vrijdag, maart 29

Diepte-interview Fantasize met Johan Klein Haneveld

Woensdag 22 november in de Mariahoeve in Den Bosch was de boekpresentatie van Kartaalmon,  deel  2 van De Krakenvorst – een serie van Johan Klein Haneveld.

Fantasize was erbij en ik kreeg de kans om Johan persoonlijk te interviewen. Een gemoedelijke, goedlachse man met veel diepgang:

– Johan, we kennen elkaar nu al bijna een jaar, werken gedurende deze tijd inmiddels ook samen en dat gaat geweldig.  Dit begon met De Krakenvorst Boek 1: Keruga, het eerste deel, dat ik in december 2016 op een winderige Winterfair van je als recensie-exemplaar mee kreeg.

Johan Klein Haneveld

Je vertelde mij dat je eerder op Christelijk niveau aan het schrijven was, dit niet zonder succes. Maar waarom de switch naar de Fantasy, wat was het logische proces?

Die boeken waren ook al Sci-Fi, met een Christelijke verhaallijn erin. Neptunus verscheen in 2001. Ik ben dat jaar ook begonnen met een Fantasy-roman, de eerste versie van De Krakenvorst. Die heb ik aan mijn toenmalige uitgever laten lezen, maar deze oordeelde dat het controversieel zou zijn onder de lezers. Ze zagen liever dat ik een contemporaine thriller ging schrijven. Hierdoor heb ik een tien jaar durende writer’s block ontwikkeld, totdat ik besloot dat ik dit boek toch echt wel heel graag af wilde schrijven en echt zonder aarzelen een plek als Fantasy–schrijver wilde krijgen.

– Fantasy pur sang, zonder…

Kijk, een van de thema’s van De Krakenvorst is de worsteling van een van mijn hoofdpersonen met een religieuze achtergrond. In deze verhaallijn beschrijf ik voor een deel mijn eigen worstelingen met deze thema’s.  Het manuscript was té kritisch op de kerk om door een christelijke uitgever opgepakt te worden, maar dat vind ik helemaal niet erg.

– Wat is de uitdaging van het creëren van een complete, nieuwe Fantasy-wereld, zoals je in De Krakenvorst hebt gedaan?

De Krakenvorst Deel 2: Kartaalmon

De uitdaging is om het zo gedetailleerd te creëren dat de lezer het gelooft, daarvoor heb ik research gedaan over de middeleeuwen, zelfs ook een keer paardgereden en gemerkt dat dat best intensief is.  Een van de hoofdpersonen uit mijn boek moet, zonder dat zij dit ooit heeft gedaan, een flinke rit op een paard maken en heeft daar dus vervolgens enkele dagen last van. In veel Fantasy-romans is het mij opgevallen dat hoofdpersonen voor het eerst op een paard stappen zonder daar enig gevolg van te hebben. Ook worden mensen in Keruga geveld door allerhande ziekten en aandoeningen, die tegenwoordig prima te behandelen zijn, zoals wondroos, overbeten of andere fysieke afwijkingen. In de middeleeuwen waren ze nog niet zover, dus vandaar de uitdaging om ook dat geloofwaardig te maken.

– Je schrijft in De Krakenvorst over verschillende volkeren en hun tradities. Welke volkeren op onze wereld hebben je geïnspireerd?

De Hirita zijn natuurlijk gebaseerd op bijvoorbeeld de Hunnen en de Mongolen, maar ook op de nomaden van nu.

–  Alecia kan bijvoorbeeld gelinkt worden aan het westen?

Ja, het westen, een meer religieuze omgeving, de setting is mediterraan. De namen op het eiland Keruga hebben een Romeinse inspiratie. Ik heb ook de suggestie proberen te wekken dat haar volk wat meer ontwikkeld is ten opzichte van de andere volken in mijn wereld en dat wat meer van de technologie van de oudere volken [zoals Frelik tegenkomt tijdens zijn ondergrondse tocht, red.] bewaard is gebleven. Het mechanische, maar ook bijvoorbeeld de vondst van brillenglazen.

Feitelijk is er dus op Alecia’s eiland wat meer van de cultuur bewaard gebleven, dan ten opzichte van bijvoorbeeld Kartaalmon.

– Dit viel mij ook op, die balans tussen het stadse-, eiland en steppeleven. De relatieve luxe die je in de koninkrijken terugziet en het leven van het land zelf.

Mijn wereld kun je volgens mij plaatsen in de periode tussen de middeleeuwen en het eind van het Romeinse Rijk. Het leven kan soms hard zijn. Zo nemen de Hirita gedroogd vlees mee onder het zadel om het eetbaar te maken. Tarid vond dit zelf nou ook niet helemaal geweldig, maar goed (Johan lacht hier even om); ’s lands wijs, ’s lands eer.

– Fantasize vond in het eerste deel de vriendschap tussen je personages Tarid en Peritar moeilijk te doorgronden, omdat ze zo verschillend van karakter waren. Waarom deze overduidelijke tegenstellingen?

De Krakenvorst Deel 1: Keruga

Peritar is heel geduldig, maar de voornaamste reden     dat hij het met Tarid uithoudt is dat hij een bloedeed   gezworen heeft en dat nemen de Hirita nogal serieus.   Het geduld en het accepteren van Tarids grillen heeft   natuurlijk niet alleen met een sterk eergevoel te   maken, maar ook met de vader van Tarid zelf.

 – Inderdaad, deze was ook in de stam opgenomen. Maar waarom heb je dan overduidelijk gekozen om deze tegenstellingen dan ook zo neer te zetten? Het had ook wat subtieler gekund; het ongeduld van Tarid was duidelijk aanwezig terwijl Peritar daar wel heel gemoedelijk mee omging

Het originele idee voor mijn verhaal stamt uit 2001, ik weet zo de absolute redenatie niet meer helemaal, maar je kunt het zó zien; Tarid moet een grote reis maken waarin hij een hele hoop moet gaan regelen. Uiteindelijk leert hij van Peritar dat als hij wat meer afwacht, wat bescheidener is, er ook heel veel dingen goed gaan. Hij hoeft niet alles zo onder controle te hebben, ook al heeft hij toch wel een zogenoemde ‘chip on his shoulder’. Ook zijn gemengde achtergrond [half mens en half Hirita, red.] en de behandeling daardoor vanuit andere volken raakt hem diep in zijn ziel. Daarnaast heeft hij dus wel het uiterlijk, maar niet het ‘geschenk van de maker’, dus is hij geen geboren strijder en kan hij niet in de toekomst kijken. Daar heeft Peritar ook wel begrip voor.

– Is het eerste boek goed ontvangen?

Ja, de recensies waren behoorlijk positief, zeker die van de onafhankelijke recensenten, zoals die van Fantasize zelf. Er waren helaas wel enkele lezers die het begin niet spannend genoeg vonden. Maar het vervolg gaat direct met spannende actie van start, dus hopelijk kunnen deze mensen nu hun hart ophalen.

– In de beginjaren 2000 is er vanuit allerlei religies en geloofsovertuigingen een hele controverse rond de Harry Potter boeken ontstaan. Zo zouden volgens sommige gelovigen de boeken magie en het occulte verheerlijken en volgens hen is dat verderfelijk. Magie is – volgens hen, in welke vorm dan ook – verkeerd. Harry Potter werd gezien als controversieel. Kun jij een link leggen met dit fenomeen, dus; in hoeverre is jouw verhaal controversieel?

Ik heb er in dit boek wel voor gekozen om de magie minimaal te houden; er zitten geen demonen in mijn verhalen, alhoewel de Kraken wel een demonische macht zou kunnen zijn. De magie in mijn verhaal is meer een genetische eigenschap van de volkeren. Waarin mijn boek wel controversieel zou kunnen zijn is dat de religieuze gemeenschap waar Alecia in opgroeit denkt het bij het rechte eind te hebben op basis van een bepaalde interpretatie van de boeken, zoals Calvinisten zich op Calvijn baseren, of de gelovigen in de kerk waar ik opgroeide, de Vergadering van Gelovigen, op de werken van John Nelson Darby. Ze baseerden zich of op een bepaalde interpretatie en niet op de werkelijke, achterliggende gedachte. Mijn boeken zouden controversieel kunnen zijn, in die zin dat het niet goed afloopt als je je vasthoudt aan een enkele menselijke interpretatie of als je jezelf de status van goddelijkheid verleent. Een beetje bescheidenheid is nodig.

– Is er ook een controverse geweest bij het uitkomen van De Krakenvorst?

Helaas zijn mijn boeken niet zo bekend als bijvoorbeeld Harry Potter, mijn boeken worden gelezen door Fantasy liefhebbers, dit zijn wel de wat ruimer denkenden onder ons. De enige controverse was dat destijds, in 2001, de uitgever het boek niet wilde uitgeven. Zelf zou ik enige echte controverse wel kunnen waarderen, dat zorgt immers voor bekendheid (Johan moet lachen). Helaas kennen veel christenen de echte geschiedenis niet rond het onderwerp magie en fantasy. Je ziet dat er bijvoorbeeld zoals tijdens de discussie rond Harry Potter, verwarring ontstaat tussen letterlijkheid en figuurlijkheid, terwijl ik van kinds af door veel te lezen snapte dat er verschil is tussen werkelijkheid en fictie. Na de middeleeuwen zijn mensen, misschien is dat antropologisch, veel dingen letterlijk gaan lezen zonder het meer als verhaal te zien. Terwijl verhalen op hun eigen manier ook waarheid bevatten die het hart veel meer kan raken dan puur informatie. Neem de Kraak in mijn verhaal, die is niet alleen een demonische macht, maar staat ook ergens voor.

– Je kunt de Kraak ook niet vergelijken met LoveCraft, Cthulhu.

Ik schrijf op dit moment wel korte verhalen die Lovecraftiaans zijn, maar ik ben bij De Krakenvorst inderdaad niet van Cthulhu uitgegaan, al zouden de tentakels wel verwarring kunnen geven (lacht).

Nee, geen Cthulhiaanse invloeden. Maar ook bij de verhalen van Lovecraft kun je als lezer de vraag stellen: aan welke beelden raakt zo’n verhaal nou, waarom spreekt het je nou aan of niet? Áls het mensen dan aanspreekt, is dat iets, waar je als gelovige ook iets mee kunt. Raakt het bijvoorbeeld aan een diep verlangen dat mensen hebben en wordt het daardoor een soort vijandsbeeld, alsof het zou concurreren met hetgeen waar je in gelooft? Er zo naar kijken is een onproductieve houding. Verhalen zijn geen bedreiging. Je wordt veel rijker als je meer verhalen leest. Hoe meer beelden je tot je neemt, hoe breder je ook kunt denken.

– De toekomst; hoeveel boeken gaan we nog krijgen van je? Een film, serie?

De uitgeverij is hard aan de weg aan het timmeren met haar contacten, bijvoorbeeld om De Krakenvorst in Duitsland uitgegeven te krijgen. De serie van De Krakenvorst is met deze twee delen afgesloten, maar je weet maar nooit, als schrijver heb je de luxe om net wat kleine achterdeurtjes open te laten staan.

Komend jaar komt er een nieuwe verhalenbundel van mij uit bij Godijn; Het Teken in de Lucht. Daarnaast komt er ook een Sci-Fi roman van mij uit; De Afvallige Ster. Kern van dit verhaal is het combineren van harde Sci-Fi met thema’s als de gevolgen van pesten en het opgroeien met veeleisende ouders.

– Klinkt heel spannend en wij gaan je blijven volgen. Fantasize prikt bij haar interviews altijd wat dieper in de zaken en fijn dat we dit ook bij jou mochten doen.

Meer van Johan Klein Haneveld op Fantasize:

Vertellingen:

https://www.fantasize.nl/vertellingen/de-laatste-der-parafanten-johan-klein-haneveld

https://www.fantasize.nl/vertellingen/vertelling-lobbes

https://www.fantasize.nl/vertellingen/de-laatste-draak

Columns:

https://www.fantasize.nl/rubrieken/column-johan-klein-haneveld-cli-fi

https://www.fantasize.nl/rubrieken/columns/column-johan-klein-haneveld-h-g-wells

You cannot copy content of this page