Door Zadok Samson

Het is alweer tijd voor de jaarlijkse liefdesdag: Valentijn. Natuurlijk wil ook Fantasize deze dag in het zonnetje zetten. Hoe dat beter te doen met misschien wel een van de meest romantische horrorverhalen ooit: Dracula van Bram Stoker. Deze roman stond garant voor prachtige verfilmingen, de versie van Francis Ford Coppola uit 1992 is ongetwijfeld de meest sfeervolle. Hij verfilmt het verhaal alsof de lijn tussen realiteit en nachtmerrie flinterdun is en de balans uitslaat naar nachtmerrie. De camera zoeft door de scènes, filmt vanuit verwrongen invalshoeken en zoomt sterk in om de emoties van de personages te benadrukken. De muziek op de geluidsband onderstreept de unheimische ambiance.

De beroemde vampier wordt gespeeld door Gary Oldman (The Fifth Element). Voor hij verandert in het monster, is Vlad Dracul nog een graaf die in het jaar 1462 een veldslag voert tegen de Turken. Weer terug in zijn kasteel staat hem een onaangename aankondiging te wachten. De Turken hebben zijn vrouw, Elisabeta, wijsgemaakt dat Dracula op het slagveld is overleden. Overmand door liefdesverdriet springt zij uit het raam. Uit razernij zweert Vlad ter plekke God af en belooft uit de dood terug te komen om zo Elisabeta te wreken.

Ruim twee eeuwen later, in 1897, krijgt Jonathan Harker (Keanu Reeves – The Matrix) de opdracht om naar Transsylvanië te reizen en daar graaf Vlad Dracul te ontmoeten. Deze graaf wil zakendoen in Londen, Jonathan moet de zakelijke kant regelen. Dit zou eigenlijk worden gedaan door Jonathans collega R.M. Renfield (Tom Waits – The Imaginarium of Doctor Parnassus), alleen is hij na zijn ontmoeting met Vlad helemaal doorgedraaid. Sindsdien zit hij opgesloten in het gekkenhuis, waar personeel noodgedwongen met kooien over hun hoofd lopen, eet hij insecten en smeekt hij om zijn “meester”. Iemand anders zal deze klus moeten voltooien. Jonathan neemt afscheid van zijn verloofde Mina (Winona Ryder – Stranger things) en vertrekt naar Transsylvanië. Het is een aardedonker land waar mist tussen de bomen kronkelt en wolven hem wantrouwend nakijken.

Bij het kasteel wordt hij hartelijk ontvangen door de graaf. Het is een duistere, claustrofobische plek, waar de schaduw van de vampier over de muren glijdt. Zijn schaduwvingers strekken zich uit tot klauwen, alsof zo het echte monster even zichtbaar wordt. Dan ziet de graaf het miniportret van Mina dat Jonathan bij zich draagt, en herkent in haar gezicht zijn verloren geliefde Elisabeta. Als Jonathan ontdekt dat er meer met graaf Vlad aan de hand is, wil hij hem beletten om naar Londen te vertrekken. Maar de graaf laat zich niet zomaar tegenhouden. Hij moet en zal Mina in de armen sluiten, haar meenemen naar zijn donkere kasteel, om samen in het graf voor altijd bij elkaar te zijn.

Vlad Dracul is in deze filmversie nog steeds een bloedzuigend monster, Coppola zet hem toch menselijker neer dan in andere verfilmingen. Overdag is Vlad niet de kale, lijkbleke griezel zoals hem onderhand wel kennen, maar de knappe langharige graaf uit 1462, die nog altijd hunkert naar zijn verloren geliefde. Als hij Mina zijn bloed laat drinken, zullen de twee voor altijd samenzijn in een schemerwereld. Wil Vlad haar dat wel aandoen? Of is de drang om haar terug te krijgen – alhoewel Mina dus niet Elisabeta is – alsnog sterker? Mina moet eerst niets van de graaf hebben, toch valt zij voor zijn hypnotiserende uitstraling. De aantrekkingskracht wordt groter als Mina visioenen krijgt van Transsylvanië. Alsof zij daar in een vorig leven heeft gewoond.

Er ontstaat een sterke spanning tussen de twee. Mina voelt dat haar minnaar een vreemde uitstraling heeft. Zij kan alleen niet precies zeggen wat dat is. Goldman weet die dubbele aura – enerzijds galante heer, anderzijds monster – met zijn onderdrukte temperament perfect uit te stralen. Zijn geheim is niet lang veilig: Abraham van Helsing (Anthony Hopkins – Silence of the Lambs) ontdekt wie hij is. Hij wordt eerst uitgelachen. Tot Mina’s vriendin Lucy (Sadie Frost – Presence of Mind) in een vampier verandert.

Coppola werkt de helse liefdesverlangens van Dracula uit met veel (half)ontblote vrouwen en een sterk sensuele onderstroom. Zie de scène waarin Vlad, vermomt als een weerwolf, zich op Lucy stort. Haar bijten is niet alleen zijn tanden in haar keel zetten, het heeft veel weg van een woeste liefdesscène. Of als Vlad per schip naar Engeland reist en Mina en Lucy door het doolhof lopen, elkaar een kus gevend. Dan is er nog het moment waarop Vlad als groene mist Mina’s slaapkamer binnenstroomt. Hij glijdt onder haar lakens, Mina fluistert klaar voor hem te zijn. Natuurlijk is daar ook de beroemde scène waarin Jonathan wordt overvallen door Vlads minnaressen. Het is een opgewonden koortsdroom, badend in roze licht. Maar dan komen de scherpe tanden en nagels tevoorschijn. Dat kan erg theatraal overkomen, dat is het boek, tot op zekere hoogte, ook. Het geeft Dracula bovendien een hallucinante sfeer. Alsof Coppola een erotische droom (of nachtmerrie) wilde verbeelden, waarin toevallig ook een bloeddorstig monster rondwaart.

Dracula is in alles gotische liefdeshorror, romantiek met een stevige bite. Voor wie eens wat anders wil dan de voorspelbare, suikerzoete Hollywoodtitels, kan zeker deze vampierfilm eens proberen.