Door Zadok Samson

In april werd via YouTube het Stephen King Dollar Baby Festival gestreamd, waarbij verschillende verfilmingen van Kings kortverhalen werden vertoond. De kwaliteit van de filmpjes varieerden van amateuristisch tot hoogstaand. Het leukste was dat het publiek via de chat met elkaar kon blijven “praten” om zo de vertoonde films te bespreken. Een Dollar Baby is mij bijgebleven: Garrish. Regisseur A.J. Gribble liet zich inspireren door het kortverhaal Cain Rose Up, waarin wordt beschreven hoe een depressieve student met een geweer uit het raam van zijn studentenkamer willekeurige voorbijgangers neerschiet.

Gribble verruilde het mannelijke personage voor een jonge vrouw genaamd Kate Garrish (gespeeld door Natasha Bogutzki), gaf haar een uitgebreide achtergrond en gebruikte Kings kortverhaal als de climax. Kate komt uit een zwaar religieus gezin en begint weldra op de middelbare school. Haar mooie toekomst wordt echter sterk overschaduwd door een gruwelijke ervaring: zij wordt verkracht. Deze scène, en de hele nasleep, heeft niet alleen invloed op het hoofdpersonage: ook bij het publiek wordt een gevoelige snaar geraakt.

In de chatsectie wordt duidelijk hoe ongemakkelijk met name de vrouwelijke kijkers de scène vinden. Ook hoe Kate naderhand ineengedoken onder de douche zit, wanhopig proberend de sporen van het misdrijf weg te spoelen, komt erg hard aan. Iemand geeft zelfs aan dat dit “heel dichtbij komt”, en besluit om de rest van de film niet uit te zitten. Een andere kijker geeft aan dat zeker de nasleep heel authentiek overkomt. Ik weet nog steeds niet hoe ik die opmerking exact moet plaatsen. Ik hoop vooral dat er niet uit ervaring wordt gesproken.

Het gebeurt natuurlijk veel vaker dat een film zulke heftige emoties oproept. Maar dan heeft de maker er meestal een bedoeling mee. Zo liet Gaspard Noé zijn hoofdpersonage verkrachten in Irréversible, om zo duidelijk te maken waarom de partner later gruwelijk wraak neemt. De kijker wordt in de schoenen van de partner geplaatst, die ziedend van woede de stad afzoekt naar de dader. In Bad Timing van Nicolas Roeg komt ook een verkrachtingsscène voor, bedoeld om de zieke geest van het mannelijke personage te benadrukken. Bij Garrish vraag ik mij heel erg af waarom Gribble er juist voor koos om de verkrachting te gebruiken als katalysator voor de climax. Waarom niet psychologische mishandeling door de ouders? Of pesterijen? Een ongeluk?

Ik besloot het Gribble zelf te vragen, hij was zo vriendelijk om tijd vrij te maken voor een vraaggesprek. Ik vroeg hem eerst waarom hij zich in de eerste plaats aangetrokken voelde tot Cain Rose Up. Gribble gaf aan dat het te maken had met de schietpartij in het kortverhaal. In Amerika zijn dit soort bloedbaden op middelbare scholen en universiteiten geen onbekende fenomenen en net als Rage behandelt Cain Rose Up dit thema. Omdat het kortverhaal zelf maar een paar minuten film op zou leveren, is het logisch om het personage meer achtergrond te geven. Volgens Gribble was de keuze voor een vrouwelijk hoofdpersonage vooral een creatieve, om zo het verhaal een duistere draai te geven. Samen met actrice Bogutzki ging Gribble op zoek naar motivaties voor Kate Garrish, hoe zij tot haar dodelijke daad kwam. Verkrachting was een van die opties, Gribble besloot daarvoor te gaan. Zoiets is herkenbaar, geworteld in de realiteit en emotioneel geladen.

Op die gronden kan ik de keuze begrijpen. Toch blijft, naar mijn idee, deze keuze te veel van het goede. De verkrachting maakt zo’n indruk op het publiek dat het de rest van Garrish, inclusief de schietpartij, overschaduwt. Dat mag ironisch worden genoemd, omdat het juist om die schietpartij te doen was. Ik heb het sterke gevoel dat er twee films langs elkaar lopen. Zij proberen een ongemakkelijke omhelzing aan te gaan, wat wil niet echt lukken. Hoe denkt Gribble daar zelf over? Hij vindt het een goede vraag, maar heeft er niet meteen een antwoord op.

Ik vraag Gribble ook of hij rekening hield met de sterk emotionele reactie van het publiek. Wij leven immers in de tijd van #MeToo, waarin elk seksueel misdrijf onder de loep wordt genomen, tot in detail wordt geanalyseerd. Hij geeft toe dat alhoewel hij wel iets verwachtte, deze reactie niet helemaal had voorzien. Dat zei hij tijdens de Q&A na de filmvertoning en hij bevestigt het tijdens het vraaggesprek met mij. Ik blijf nog doorvragen of de keuze voor verkrachting de film wat ongebalanceerd maakt, of het niet te intens was, Gribble heeft er nog steeds geen antwoord op.

Ik hoop dat hij in de toekomst wat zorgvuldiger omgaat met zijn creatieve keuzes. Want Gribble toont zich – ondanks dat Garrish niet helemaal uitgebalanceerd is – wel degelijk een potentieel begenadigd regisseur met veel liefde voor het genre.