Bespreking: Echo - Thomas Olde Heuvelt

Door Sigrid Lensink-Damen

Binnen de speculatieve literatuur vormt de horror een genre apart. Vaak vallen de schrijvers die zich eraan wagen terug op het gebruik van plastische middelen: afgehakte ledematen, bloedspetters tot in de nok van het dak, dode voorwerpen die zich tegen de mens keren, spookhuizen, mensen die terugkeren uit de dood en ‘iets’ meenemen of totaal veranderd zijn. Zombies. Veel gegil. Het is allemaal behoorlijk onsmakelijk en weinig subtiel.

Dat het ook anders kan, bewijst Thomas Olde Heuvelt in Echo. De langverwachte nieuwe roman kwam uit in 2019 na het overweldigende succes van Hex. Olde Heuvelt heeft al een heel oeuvre opgebouwd in het horrorgenre en debuteerde in 2002 met De Onvoorziene bij uitgeverij Intes International. Na zijn debuut volgde nog PhantasAmnesia (2004) bij dezelfde uitgever, tot hij in 2005 werd gescout door Luitingh-Sijthoff. Daar verscheen de roman Leerling Tovenaar Vader & Zoon (2008). De enige roman die niet in het rijtje horror valt, maar nog wel magisch-realistische elementen bevat, is Harten Sara (2012) over een meisje met asperger. En toen kwam Hex (2013), dat werd vertaald en verfilmd. In het kielzog van deze publicaties volgden diverse prijzen en nominaties, zoals de Amerikaanse Hugo Award en de Nederlandse Harland Award.

Echo is een ode aan het alpinisme en de liefde, zegt hij zelf in zijn dankwoord. Het verhaal begint op het punt dat Nick Grevers in een Zwitsers ziekenhuis wordt binnengebracht na een klimongeluk, waarbij zijn klimmaatje Augustin om het leven is gekomen. De partner van Nick, Sam Avery, krijgt de schrik van zijn leven omdat zijn mooie vriend zwaar verminkt is en daar zal hij mee moeten leren omgaan. Nick kan niet praten door het ongeluk, maar laat Sam weten dat er meer aan de hand is, waarna een reconstructie van het ongeluk en de gevolgen ervan worden verteld. Nick als Sam komen steeds om en om aan het woord.

Dat Olde Heuvelt zelf bergen beklimt, is te merken. Zijn beschrijvingen in de Nick-hoofdstukken zijn onderhoudend, informatief en meeslepend. Moeiteloos klimt de lezer met hem mee over kammen, richels, probeert zich staande te houden op losliggende sneeuw en geniet mee met de vergezichten die de imposante reuzen bieden. Ook griezelt de lezer met hem mee als hij in een benarde situatie in een gletsjer kukelt. De horrorelementen zitten in de ervaringen die de klimmers hebben op een stuk berg, die nog weinig beklommen blijkt te zijn: de Maudit. Met jeugdige bravoure proberen ze hem de baas te worden. Een misrekening met fatale gevolgen. Elk van de ervaringen die ze op weg naar de top hebben, kan nog worden toegeschreven aan een vertekend perspectief van de jongens, verklaard worden door zuurstofgebrek, onderkoeling of hoogteziekte.

Dat is knap gedaan.

Wat ook de vaardige pen van Olde Heuvelt verraadt, is de koppeling van volksmythen en bijgeloof aan een detectiveplot in de Sam-hoofdstukken, waarin Sam zoekt naar genezing voor zijn vriend. Het fluïde karakter van de horror geeft het verhaal een extra dimensie en spanning. Pas ver over de helft van het boek neemt Olde Heuvelt stelling en krijgt de horror de overhand ten nadele van de psychisch en realistisch mogelijke verklaringen. Op die punten boet het verhaal soms aan geloofwaardigheid in, maar dit wordt ruimschoots goedgemaakt door de wanhopige en ontroerende pogingen van Sam om zijn geliefde Nick terug te winnen van de berg die in hem zit. Tegelijkertijd moet Sam zijn eigen demonen onder ogen komen. Zo ontstaat een psychologische diepte (no pun intended) in beide hoofdpersonen.

Echo is echter geen psychologische thriller, maar een horrorverhaal. Toch zou Olde Heuvelt in een volgend boek nog met dit gegeven kunnen spelen: hoe je hersenen je voor de gek kunnen houden en hun eigen horror kunnen creëren. Spelen met wat echt is en wat ingebeeld. De horrorelementen nog subtieler inzetten, zodanig dat de lezer niet meer weet of hij in de werkelijke wereld ronddoolt of verdwaald is in een waan. In Echo klinken in ieder geval Hitchcock en King door, horen we de echo’s van Poe en Doyle, zonder dat het boek druipt van het bloed. Dat is de horror van de 21e eeuw.

Fantasie Service: Koop het boek op Bol.com