Door Isabelle Plomteux

Afgelopen voorjaar kwam er op mijn FB-tijdlijn een ad voorbij voor De schreeuw van de griffioen. Het boek, uitgegeven in eigen beheer, was het eerste deel van een reeks met de naam De verloren stammen van Aden. De auteur: een zekere F.P.G. Camerman. Die naam zei me niets, maar de omschrijving van de inhoud wekte mijn interesse: historische fantasy van en op Belgische bodem. Het verzet van de Belgische stammen, geholpen door hun goden en druïden, tegen de nietsontziende Romeinse veroveraar. Kijk, wie zoiets kan bedenken, heeft mijn aandacht. Dus bestelde ik het boek en interviewde ik de auteur.

Filip Camerman aan zijn bureau. © Eigen foto.

Kan je jezelf kort even voorstellen? Wie is F.P.G. Camerman?
In het echte leven ben ik Filip Camerman. Ik ben 48 en werk als SAP consultant. Samen met mijn elfjarige zoon woon ik in Kontich, in de zuidrand van Antwerpen. Momenteel gaat het grootste deel van mijn vrije tijd naar het schrijven en uitbrengen van mijn boeken. In de weinige tijd die ik over hou, loop ik graag. Verder hou ik van bordspellen, wat ze designer board games noemen. Ik heb ze een tijdje in groepsverband gespeeld en ging ook naar een bordspelcafé, maar door het schrijven is dat op de achtergrond geraakt.

Hoelang schrijf je al fictie? En heb je altijd fantasy geschreven?
Het idee voor mijn serie, voor het levensverhaal van Malderik Boduognati (het hoofdpersonage uit De schreeuw van de griffioen, red.) zit al in mijn hoofd sinds 1991. Malderik is de reden dat ik in 2010 met schrijven ben begonnen. Ik wilde zijn verhaal vertellen. Ik heb later ook wel een aantal kortverhalen geschreven in andere genres, voor schrijfwedstrijden.

Heb je daarvoor een bepaalde schrijfopleiding gevolgd?
Nee, ik ben van nature eerder autodidactisch ingesteld. Ik heb heel veel boeken over schrijven gelezen, alle boeken die ik kon vinden eigenlijk, en op YouTube heb ik een paar keer de lessenreeks creative writing van Brandon Sanderson gevolgd. Ik beken eerlijk dat ik schrijven in het begin niet echt als een vak zag, maar hoe langer ik schreef, hoe meer ik begon te beseffen dat schrijven naast een uiting van je creativiteit en talent ook een ambacht is. Je moet jezelf de technieken ervan zo goed mogelijk eigen maken, net zoals een kunstschilder of een beeldhouwer dat doet.

Zie je jezelf ooit in een ander genre schrijven? Welk genre zou dat zijn?
Ik zie het niet meteen gebeuren, want ik heb mijn handen al meer dan vol met De verloren stammen van Aden, maar als ik het zou doen, zou ik voor een historische roman gaan. De schreeuw van de griffioen, het eerste deel van De verloren stammen is voor een belangrijk deel ook historisch.

Je hebt heel lang aan de reeks geschreven waarvan het eerste deel in 2020 is uitgebracht. Of heb je geschreven en het manuscript met tussenpozen weggelegd? Ik las ergens dat je de eerste versie schreef in 2010, 2011?
Tussen 2010 en 2014 heb ik alles tezamen zo’n half miljoen woorden van het verhaal van Malderik neergepend. Dat zullen nu zes boeken worden. In 2015 heb ik een deel daarvan herschreven tot het eerste boek. In 2018 heb ik dan boeken twee en drie herschreven, want ik wou de eerste drie boeken kort na elkaar uitgeven. Het eerste boek is uiteindelijk in 2020 op de markt gekomen. Mijn plan was om een boek per jaar uit te brengen, maar voorlopig loop ik iets achter op dat schema. Boek twee had in 2021 moeten verschijnen, maar is nu voorzien voor het voorjaar van 2022. Boek drie zal daar snel op volgen.

Je hebt De schreeuw van de griffioen in eigen beheer uitgegeven. Was dat een bewuste keuze en zo ja, waarom heb je hiervoor gekozen?
In 2010, toen ik met schrijven begon, had ik de bedoeling om het toenmalige manuscript bij een grote, reguliere uitgeverij onder te brengen. Ik wilde enkel met een grotere uitgeverij samenwerken, zodat mijn boek in de boekhandel zou komen te liggen en aandacht zou krijgen in de media. Ik wist toen nog niet dat er voor volwassen fantasy in het Nederlands eigenlijk maar één reguliere uitgever actief is, die dan nog vooral mainstream fantasy met draken en tovenaars publiceert, wat niet mijn genre is. Die uitgever heb ik niet kunnen interesseren, dus heb ik het boek zelf uitgegeven.

Hoe is dat selfpubben bevallen? Zijn er dingen die je achteraf bekeken anders zou hebben aangepakt?
Nee, eigenlijk niet. Het ging veel vlotter en beter dan ik had verwacht. Het scheelt natuurlijk dat ik IT-skills heb. Die zijn me goed van pas gekomen. Ik heb heel veel zelf gedaan: het coverontwerp, de kaarten, de print lay-out, het e-book. Voor de cover-illustratie heb ik de Turkse illustrator Oğuz Tunç ingehuurd. Verder is het boek geredigeerd door Sarah de Waard, mijn Nederlandse redacteur, die ik vond via haar recensies op Hebban. Ze geeft inhoudelijke feedback op mijn manuscripten en verzorgt de tekstredactie. Het publiceren zelf heb ik na wat rondkijken ondergebracht bij clusteruitgeverij Schrijverspunt.nl. Omdat ze een aantal schrijvers groeperen, betaal je bij een clusteruitgeverij minder voor je aansluiting bij CB dan je als individuele schrijver zou doen. Schrijverspunt werkt ook nog eens snel. Binnen een paar weken was alles rond en had ik mijn boek in handen.

Het gaat goed, want je boek zit nu al aan zijn vierde druk. Had je dat verwacht?
Als vrienden me voor de publicatie van het boek vroegen welke verkoopcijfers ik hoopte te bereiken, zei ik altijd dat ik minstens 1000 exemplaren wilde verkopen. Dat aantal heb ik tot mijn verbazing vlot gehaald. Het volgende doel is 10.000. (lacht) Dat zal nog wel even duren, maar wie weet? Ik ga dit boek natuurlijk blijven promoten wanneer ik de andere delen uitbreng. Ik heb altijd gehoord dat het uitgeven van een boek voor een uitgever interessant wordt vanaf 2000 verkochte exemplaren. Het zou fijn zijn als ik ook dat aantal behaalde. We zien wel. De eerste druk bedroeg 350 exemplaren, en nu druk ik bij met 250 stuks.
Ik hou het aantal bewust aan de lage kant, anders zit ik met extra kosten voor opslag bij CB. De prijs per gedrukt boek valt bij Schrijverspunt ook bij die kleinere hoeveelheden goed mee, dus daarvoor hoef ik het niet te laten.

Als selfpubber moet je alles zelf doen, ook de promotie voor je boek. Hoe pak jij dat aan? Facebook, weet ik. Hoe bevalt dat? Wat doe je nog?
Bij de lancering heb ik de lokale media gecontacteerd, dat heeft me een interview in de plaatselijke editie van de Gazet van Antwerpen opgeleverd en een gesprek bij de lokale radio. Ook heb ik een aantal recensenten een papieren recensie-exemplaar gestuurd. Dat kon langs CB, voor een heel schappelijke prijs. Verder gebruik ik eigenlijk uitsluitend FB-ads. Dat bevalt me geweldig goed.
Doordat ik mijn boek zelf heb uitgegeven, ligt wat ik per boek verdien drie tot vier keer hoger dan de auteursvergoeding die ik zou krijgen als mijn boek bij een reguliere uitgeverij was verschenen. Het extra geld dat ik daardoor verdien, investeer ik in bijkomende ads. Zo blijf ik verkoop genereren.

Hoe werkt dat juist, een ad op FB?
Je stelt op voorhand een bepaald bedrag per dag vast. Dat is het budget waarover FB beschikt om die dag je ad onder de aandacht van je doelpubliek te brengen. Vervolgens stel je je advertentie op en daarmee gaat FB dan aan de slag. Ik heb bewust voor een breder doelpubliek gekozen, dus niet enkel fantasy- en scifi-fans, maar ook mensen die interesse hebben in geschiedenis en houden van historische romans en het Keltische element dat in mijn boek zit. Die aanpak lijkt te werken, want aan hen heb ik tot nu toe de meeste exemplaren verkocht. Ik had tussen twee stoelen kunnen vallen doordat ik meerdere genres combineer, maar het is goed uitgepakt, ik heb het idee dat ik lezers van verschillende genres aanspreek.

Zijn er valkuilen waar andere auteurs die selfpubben overwegen voor op hun hoede moeten zijn?
Pas op voor de semi-uitgeverijen die geld vragen. Verder: je krijgt maar één kans om te debuteren. Maak het beste boek dat je kunt maken. Schrijf en herschrijf. Werk met proeflezers en een redacteur en geef het boek pas uit als je ook hun feedback verwerkt hebt en helemaal tevreden bent met het eindresultaat. Het duurt misschien wat langer, maar het loont. Doe alles zo goed mogelijk.

Kan je kort vertellen waar het verhaal over gaat?
De schreeuw van de griffioen vertelt het verhaal van de Romeinse invasie vanuit het perspectief van de Keltische stammen. Hoofdpersoon Malderik Boduognati is de zoon van Boduognat, de bevelhebber van de Nerviërs en een bestaand historisch figuur. Boduognat wordt onverwacht benoemd tot opperbevelhebber van een coalitie van Keltische stammen. In het kielzog van zijn vader wordt Malderik meegezogen in een militaire rol die hem eigenlijk niet ligt. Van nature is hij eerder een dichter, een bard, maar uit liefde voor zijn volk wil hij toch zijn best doen om de hem opgedrongen rol zo goed mogelijk te vervullen.
Terwijl de oorlog uitbarst, ontdekken de goden de waarheid over een ramp die lang geleden op het Nervische grondgebied heeft plaatsgevonden. Ze laten hun oog vallen op de jonge Malderik als hun gezant. Malderik zal moeten kiezen tussen het verdedigen van zijn volk en het gehoorzamen aan de goden.
De schreeuw van de griffioen is vooral een historische roman. De reeks waarvan dit boek het begin vormt, De verloren stammen van Aden, is epische science fantasy, gebaseerd op culturen uit de oudheid die clashen met een hoogtechnologische beschaving.

De goden in je boek spreken Vlaams. Heb je daar reactie op gekregen, en zo ja, was dat dan uit een hoek waarvan je het verwachtte of net niet?
De versie van 2010 was zelfs helemaal in het Vlaams, maar ik wist al toen ik het schreef dat ik het zo niet zou uitgeven. Ik wilde alleen zien of het kon. In de definitieve versie van het manuscript heb ik van het Vlaams dan de taal van de goden gemaakt, waar Tolkien in zijn werk oude Engelse taalregisters gebruikte.
Ik was wel bezorgd om de reacties, maar die zijn heel goed meegevallen. Eén Vlaamse recensent heeft er wat over gezegd, dat is het. Hij dacht verkeerdelijk dat mijn Vlaams als archaïsch Nederlands was bedoeld en niet als Vlaamse spreektaal, en vond dus dat ik tegen de Nederlandse taalregels had gezondigd.

Hiermee samenhangend: ook het Aentwaerps ligt je nauw aan het hart, want in 2007 bracht je er een boek over uit: Antwerps schrijven. Kan je daar wat meer over vertellen?
Ik ben altijd veel bezig geweest met Vlaams taalgebruik. Ik wou schrijven zoals Vlamingen spreken en probeerde uit te vissen hoe het Vlaams grammaticaal in elkaar zit. Daarna pas ontstond het idee om hetzelfde te doen voor mijn geboortedialect, het Antwerps. Net als de andere Vlaamse dialecten was en is het Aentwerps voornamelijk een spreektaal.
Ik wilde de Antwerpenaren een mogelijkheid geven om er ook een schrijftaal van te maken. Ik heb daar regels voor opgesteld en die gebundeld in een boek, zodat iedereen die dat wilde voortaan zijn gesproken Aentwerps op een uniforme manier kon neerschrijven. Ik had alleen onderschat hoe moeilijk het is voor mensen om taalkundige regels te leren. Sommigen konden zich er niet over zetten dat ik niet alle klanken fonetisch had neergeschreven. Het was iets te optimistisch van me om te denken dat mensen mijn schrijfwijze zouden gaan gebruiken, maar ik heb wel veel positieve reacties op het boek gehad. Mensen zijn graag met hun dialect bezig.

De schreeuw van de griffioen bevat zowel fantasy- als scifi-elementen. Bevalt dat mengen van genres je? En hoe bepaal je onder welk genre je zo’n cross-over in de markt gaat zetten?
Ik ben schrijver geworden om die serie te schrijven. Ik bied het aan onder de noemer fantasy, maar eigenlijk is het sciencefantasy. Er is ook nog een verschil tussen het eerste boek, dat een belangrijk historisch element bevat, en de volgende boeken, die zich in een niet bestaande wereld zullen afspelen. Sciencefantasy is eigenlijk een genre dat ik zelf heel leuk vind. Veel van mijn lievelingsboeken vallen eronder. Het veelkleurige land bijvoorbeeld, van Julian May, of Dune, en Helliconia van Brian Aldiss.

Het verhaal speelt zich af bij onze verre voorouders. Was er veel opzoekwerk nodig om de Keltische stammen en de strijd die ze voerden tegen de Romeinen accuraat tot leven te brengen? En is dat iets dat je ligt?
Als kind was ik al in die verre periode van onze geschiedenis geïnteresseerd. De geschreven bronnen over deze periode zijn vrij beperkt, het meeste wat we weten komt uit Caesars De Bello Gallico. Hij heeft ongeveer tien bladzijden aan het onderwerp gewijd. Ook de archeologische bronnen zijn beperkt.
Wel heb ik veel gehad aan het boek De oude Belgen van Ugo Janssens. Hij beschrijft uitgebreid wat de mensen aten, hoe ze gekleed gingen, enzovoort. Dat zijn dingen waar je als schrijver heel veel aan hebt.
De historische feiten die in mijn boek aan bod komen, kloppen. Maar omdat we zo weinig weten, zitten er tussen die feiten grote gaten. Daar heb ik dankbaar gebruik van gemaakt om mijn verhaal zo plausibel mogelijk te vertellen. Vanuit het standpunt van de Belgen, dat vond ik belangrijk. Wist je bijvoorbeeld dat er volgens Caesars geschriften meer mensen aan de Slag bij de Sabis (belangrijke veldslag tussen de Keltische stammen en de Romeinen in 58 v Chr., red.) deelnamen dan aan de slag bij Waterloo? En toch weten we er nauwelijks iets over.
Met dat geschiedkundig opzoekwerk valt het overigens nog wel mee. Nu ik volop aan boek twee werk, weet ik uit eerste hand dat er veel meer tijd gaat zitten in het bedenken van een fantasy-wereld, waar je de ‘feiten’ dient te verzinnen. Voor de waargebeurde feiten in De schreeuw van de griffioen hoefde ik alleen maar een boek open te slaan.

Kan je wat over je schrijfmethode vertellen? Hoe pak jij het aan om een roman te schrijven? Wat bevalt je het beste aan schrijven? Wat helemaal niet?
Ik zou graag een zuivere outliner zijn, maar tot nu toe lukt me dat niet echt. Ik heb wel een outline, die de grote lijnen van het verhaal weergeeft, alleen verandert die constant terwijl ik het verhaal uitschrijf. Eigenlijk ga ik continu tussen mijn outline en mijn verhaal heen en weer. Ik schrijf ook traag, dialogen zijn voor mij geen probleem, maar het vormen van het tussenliggende proza is voor mij moeilijk. Ik had gedacht dat het zou beteren naarmate ik meer ervaring kreeg, maar dat is tot nu toe niet het geval. Wat ik voorlopig het leukste vind: het bedenken van het verhaal, vooral als ik een idee heb om het nog beter te maken.

Op je website las ik dat je een heel code-systeem hebt ontwikkeld om je eigen manuscript een snelle beoordeling te geven. Kan je hier wat meer over vertellen?
Ik heb geleerd dat mijn boeken er voordeel bij hebben als ik ze een tijd laat rusten. Na een aantal maanden schrijven aan een volgend manuscript, keer ik terug naar een eerder deel en lees ik het met verse ogen. De ogen van een proeflezer, niet van een schrijver. Tijdens die snelle lezing maak ik aantekeningen in de kantlijn. Daar heb ik twaalf symbolen voor bedacht. Als ik nadien als schrijver naar de tekst terugkeer en hem in detail ga bewerken, vertellen mijn symbolen me waar ik moet vertragen of net versnellen, waar ik niets meer hoef te doen en welk stuk moet herschreven worden. Of wat weg moet, of onduidelijk is, of het proza is goed, maar de inhoud niet enzovoort.

Wanneer mogen we deel twee van De verloren stammen van Aden verwachten? En hoeveel delen zijn er (tot nu toe) voorzien?
Momenteel ben ik hard aan het werk aan deel twee. Tegen 1 januari gaat het naar de redacteur. Ten allerlaatste in mei 2022 wil ik het uitbrengen. Deel drie zal vrij snel volgen, want boek twee en drie horen samen.
Om het hele levensverhaal van Malderik te vertellen, zal ik zo’n twaalf boeken nodig hebben. Zes daarvan zijn al eens uitgeschreven. Meestal zal er per twee boeken een min of meer afgerond geheel zijn.

Landschap uit De schreeuw van de griffioen

Heb je plannen voor andere boeken?
Ik heb inspiratie voor verschillende kortverhalen en een goed idee voor een alleenstaande scifi-roman. Maar het zal van het vorderen van het grote project afhangen of ik die alleenstaande roman al dan niet ga schrijven. Misschien tussen boek drie en vier.
Wanneer ik drie boeken heb uitgebracht, wil ik ook die ook graag naar het Engels laten vertalen. En misschien een agent zoeken om die Engelse versie aan de man te brengen. Of ik geef de boeken in eigen beheer uit, net zoals ik dat in het Nederlands heb gedaan. Dat zien we wel. Plannen genoeg. Ook over luisterboeken heb ik al nagedacht. Maar dat is toch een redelijke investering, ik twijfel of ik daar mijn geld ga uithalen. Eigenlijk ben ik nog niet zo bezig met verkoop, eerst maar eens een aantal boeken schrijven.

Waar kunnen geïnteresseerde lezers je vinden? En misschien nog belangrijker, je boek?
Ik heb een website op fpgcamerman.com en zit op Facebook waar iedereen me kan bevrienden of volgen. Mijn boek is overal te bestellen.

Kan je eigenlijk zien waar je boek wordt aangekocht?
Via de clusteruitgeverij krijg ik drie keer per week de cijfers van het CB door, maar ik kan niet zien langs welk kanaal die boeken worden verkocht. Bij e-books wel, maar die vormen maar een kwart van mijn verkoop.
Ik vermoed dat ik het meeste langs bol.com verkoop, want naar die site stuurt mijn FB- ad door. Maar ik kan dat niet echt zien. Ik zou eigenlijk een eigen landingspagina tussen mijn ad en de verkoopsites moeten steken en tracken op wat de klanten klikken, maar daar heb ik nog geen tijd voor gemaakt. Dat ben ik wel van plan wanneer ik een paar boeken uit heb gebracht.