Onlangs is Schijnsoldaat verschenen, het scifi-debuut van Marleen Dolman. Naar aanleiding daarvan had Isabelle Plomteux een gesprek met haar.
Hoi Marleen, fijn je te zien. Laten we maar meteen met de eerste vraag beginnen: kan je jezelf even kort voorstellen?
Nou, ik ben 35, getrouwd en moeder van twee kinderen. De oudste is zeven, de jongste vijf. Ik woon in Nijmegen en heb scheikunde gestudeerd. Ik heb 11 jaar lang in een lab gewerkt en tegenwoordig werk ik bij hetzelfde bedrijf op de dienst communicatie. En daarnaast schrijf ik natuurlijk.
Hoelang doe je dat al, dat schrijven?
Al ruim twintig jaar. Ik ben begonnen met fanfictie, zo heb ik hier nog ergens een Harry Potterverhaal van mijn hand liggen. Ik was ook grote fan van anime, dus daar heb ik als tiener eveneens flink wat verhalen rond bedacht. Naderhand ben ik getrouwd en heb ik kinderen gekregen, een drukke periode met weinig tijd voor schrijven, maar eens de kinderen wat groter waren, begon het toch weer te kriebelen. Ik had een aantal verhalen in mijn hoofd en daar heb ik datgene uitgekozen wat ik het helderste voor me zag. Dat ben ik gaan neerschrijven.
En dat was Schijnsoldaat?
(lacht) Nee, dat was een verhaal dat veel langer bleek. Zo lang dat het uiteindelijk het eerste boek van een vijfdelige scifi-reeks werd. Maar ik had ondertussen wat onderzoek naar uitgevers gedaan en wist dat ik weinig kans had om met een reeks bij een uitgever binnen te komen. Daarom besloot ik dat project even aan de kant te schuiven en eerst een ander, korter verhaal neer te pennen. Dat werd de standalone Schijnsoldaat, een thriller in een scifi-jasje.
Je hebt het boek dus heel bewust gepland?
Inderdaad. Ik heb een spannend standalone scifi-verhaal geplot en dat uitgeschreven.
Kan je kort vertellen waar het over gaat?
De tekst op de achterflap van het boek geeft dat nog het beste weer, denk ik: Kayla van Lohuizen verdwijnt achter de tralies als de zaak van haar baas Hegens, een van de beruchtste wapenhandelaars binnen het Aardse Rijk, wordt opgerold. Onder druk gezet door de autoriteiten, die haar broertje ergens hebben ondergebracht, gaat zij ermee akkoord om als kroongetuige op te treden. In afwachting van het proces wordt ze voor haar bescherming gestationeerd als schijnsoldaat op het militaire ruimteschip De Madrid. Het valt Kayla moeilijk zich daar staande te houden. Ze past niet in de groep, heeft moeite met haar superieuren en is bang dat uitkomt dat ze zich tegen Hegens heeft gekeerd. Zijn arm is lang en de mensen met wie hij samenwerkt, schuwen niets. Uit angst voor de veiligheid van haar broertje voelt Kayla zich gedwongen zich als speelbal te laten gebruiken. Tot ze té ver in het nauw wordt gedreven…
Is Schijnsoldaat Young Adult of leunt het erbij aan? Ik heb de eerste drie hoofdstukken gelezen (op de site van de uitgever, Celtica Publishing) en Kayla, het vrouwelijke hoofdpersonage, komt over als een jonge twintiger?
Klopt, ze is midden twintig, maar ik zie dit boek absoluut niet als Young Adult. Boeken in dat genre bevatten vaak een coming-of-agethema of hebben het over een eerste liefde. Schijnsoldaat is helemaal anders. Het is een spannend verhaal voor volwassenen, dat hopelijk zowel liefhebbers van het scifi-genre als thrillerfans zal aanspreken. Zelf noem ik het een thriller in een scifi-jasje. Dat is denk ik de beste omschrijving ervoor, omdat het verhaal zich concentreert op de spannende reis van het personage en niet te diep ingaat op de wetenschap in de wereld.
Zie je jezelf ook in een ander genre schrijven? Of in een ander subgenre van scifi? Want Schijnsoldaat zou je denk ik als militaire scifi kunnen omschrijven?
Daar sluit het inderdaad bij aan. Ik ben al volop bezig met mijn volgende schrijfproject: het uitgeefklaar maken van het eerste boek in de vijfdelige reeks waar ik het daarnet over had. Dat is ook scifi, maar raakt meer aan ‘science fantasy’. En verder, dit klinkt misschien gek, zou ik graag eens een feelgoodroman schrijven. Dat is iets totaal anders, maar ik denk dat het me wel zou liggen. Of misschien niet. Misschien probeer ik het en vind ik het te luchtig. Dat zou best kunnen, want ik verwerk graag wat zwaardere thema’s in mijn verhalen.
Kan je daar een paar voorbeelden van geven? Welke thema’s zijn er bijvoorbeeld in Schijnsoldaat verwerkt?
(denkt even na) Hmm, ik denk dat ik te veel ga spoileren als ik ze benoem. Of wacht, deze kan je wel opschrijven: hoever wil je gaan om je familie te beschermen?
Heb je favoriete schrijvers? En waarom vind je hen zo leuk/inspirerend?
Ik vind Brandon Sanderson heel goed. Sterrenzicht en Sterrenvlucht, de eerste twee delen van zijn scifi-reeks Skyward zijn onlangs naar het Nederlands vertaald (door Iceberg Books – IP) Ze staan hier achter me in de kast. Hij doceert ook aan de BYU (Brigham Young University, Utah, US). Hij geeft daar een cursus creative writing. De lessen zijn te bekijken op YouTube. Ik heb er geweldig veel van opgestoken.
Grappig dat je dat zegt. Ik ook!
Een andere auteur die me heel erg bevalt, is Margareth Hillebrandt, een Nederlandse schrijfster. Zij schrijft niet in het fantasygenre, maar meer drama.
Scifi, zeker Nederlandstalige scifi, is een niche. Hoe kijk je daar tegen aan?
Nou, het is natuurlijk jammer dat je als Nederlandstalige scifi-auteur nauwelijks of niet in de boekhandel te vinden bent. Als ik was gedebuteerd met een hedendaagse thriller of een feelgoodroman was dat misschien wel het geval geweest. Maar scifi is het genre waar ik het meeste voor voel, waar mijn passie ligt. Dan vind ik dat ik ook in dat genre moet schrijven.
De cover van Schijnsoldaat zit naar mijn mening goed in elkaar. Ik heb begrepen dat je hem zelf hebt ontworpen? Hoe ging dat in zijn werk?
Ik kreeg van Rianne (uitgever en eigenaresse van Celtica Publishing) de vrijheid om zelf een aantal ontwerpvoorstellen voor de cover te doen. Ik wilde sowieso het hoofdpersonage Kayla van achteren laten zien, omdat dit goed past in het thrillergenre. Mijn eerste idee was om haar door een raam van het ruimteschip naar buiten te laten kijken, maar dat gaf een vrij donker beeld. Toen heb ik andere beelden geprobeerd, waaronder haar in een gang van het schip plaatsen en haar bij de lezer vandaan laten lopen. Ik wist meteen: dit wordt hem.
Op diezelfde cover is je naam niet voluit geschreven. Er staat M. Dolman. Is dat met een bepaalde reden gedaan?
Het leek me verstandiger om alleen de eerste letter van mijn voornaam te vermelden. Ik had toch het idee dat ik mannelijke lezers misschien zou afschrikken als ik mijn naam voluit zou schrijven. Ik ben daar niet alleen in: J.K. Rowling heeft hetzelfde gedaan met haar Harry Potterboeken.
Hoelang heb je aan Schijnsoldaat gewerkt? Wist je waaraan je begon of had je zoiets van: ik probeer het gewoon en kijk waar ik uitkom? En duurde het hele proces langer of net korter dan gedacht?
Tussen de eerste letter en de laatste revisieronde voor de uitgever zat anderhalf jaar. Na een jaar was het manuscript klaar om naar de uitgever te sturen en nu, een half jaar later, ligt het in de winkel.
Wauw, dat is snel.
Ik stond er ook van te kijken. Ik had natuurlijk ervaring, ik had immers al een heel stuk van mijn vijfdelige reeks geschreven. Dat ‘weten hoe het moet’ is me goed van pas gekomen bij het schrijven van mijn standalone.
Wat vind je eigenlijk het leukste aan het schrijfproces?
De eerste versie en de eerste revisieronde. De volgende revisierondes daarentegen… die zijn niet echt mijn ding.
Dan heb je meteen mijn volgende vraag beantwoordt: wat vind je het lastigste aan schrijven?
(lacht) Ja, inderdaad. Je gaat zoveel keer door het manuscript heen dat je het aan het eind echt wel een beetje beu gezien bent. Zo ervaar ik het tenminste.
Ben je een plotter of meer een organisch schrijver?
Ik ben honderd percent een plotter. Pas als ik weet hoe het verhaal afloopt en ik alle grote lijnen die naar dat einde leiden heb bedacht, ga ik schrijven. Dat doe ik dan vooral ’s avonds, in blokken van zo’n anderhalf uur, tot de eerste versie van het manuscript klaar is.
Heb je tips voor andere beginnende scifi-schrijvers?
Doe wat goed voelt voor jou. Luister naar wat meer ervaren schrijvers te vertellen hebben, maar besef dat er in schrijven geen algemene wetten bestaan. Als iets niet werkt voor jou, doe het dan niet.
Daar kan ik je alleen in bijtreden. Op een bepaald moment moet je als debutant natuurlijk op zoek naar een uitgever. Of je gaat selfpubben. Hoe heb je die keuze ervaren?
Ik wist vrij snel dat ik niet wilde gaan selfpubben. Er komt zoveel kijken bij het uitgeven van een boek. Ik zou heel veel tijd kwijt geweest zijn aan uitzoeken hoe alles in zijn werk gaat, terwijl een uitgever die kennis al heeft. De vraag was alleen: bij welke uitgever kan ik terecht? Op de site van Celtica las ik dat je de eerste vijftig bladzijden van je manuscript voor een schappelijke prijs kon laten voorzien van feedback. Dat leek me wel handig, dan kon ik die feedback in het manuscript verwerken voor ik het naar andere uitgevers stuurde. Alleen, dat is niet meer nodig geweest, want Rianne liet me weten dat zij Schijnsoldaat graag wilde uitgeven.
Overweeg je het boek te (laten) vertalen? Of er een luisterboek van te maken?
Voorlopig niet. Beide zaken kosten tijd en geld. Ik ga me eerst op het schrijven van mijn tweede boek concentreren. Maar in de toekomst, wie weet.
Wil je al iets kwijt over dat tweede boek?
Dat het een deel is van een groter geheel weet je al en verder… wat kan ik vertellen zonder te veel te verklappen? Het is een fantasyverhaal dat ik heb omgezet naar een scifi-setting. Daar zal je het voorlopig mee moeten doen. Ik heb nog geen uitgevers aangeschreven over dit project, want ik ben nog aan de draft aan het werken. Dat mag je ook vermelden. Je weet maar nooit. (lacht)
Schrijf je ook wel eens korte verhalen? Of ligt dat je minder?
Ik heb meegedaan met een paar schrijfwedstrijden en op mijn website (https://schrijveromnia.nl/) staan er enkele 500-woorden verhalen die ik schreef voor de Facebookgroep Schrijfprompt, maar ik moet eerlijk bekennen dat korte verhalen me niet zo liggen. Meestal heb ik veel te veel in mijn hoofd om het in een paar duizend woorden verteld te krijgen. Wel merk ik dat korte verhalen die buiten het genre vallen me iets beter afgaan, omdat je dan geen wereldopbouw of magiesysteem in je beperkte woordenaantal hoeft te proppen.
Tot slot, waar en hoe is Schijnsoldaat te krijgen?
Het is verkrijgbaar als paperback en e-book. Je kan het vinden op de website van Celtica Publishing, maar het is ook aangemeld bij CB en daardoor te bestellen bij de lokale boekhandel of online. Daarnaast is er een exemplaar ter beoordeling naar Biblion gestuurd, dus met wat geluk kan je Schijnsoldaat binnenkort ook lenen in de plaatselijke bibliotheek.
En als mensen meer over me willen weten of me willen contacteren, ben ik op de volgende plaatsen te bereiken:
Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100009115376045
Website: https://schrijveromnia.nl
Twitter: https://twitter.com/SchrijverO
E-mail: schrijveromnia@gmail.com
Instagram: https://www.instagram.com/schrijver_omnia