Michael Crichton wierf faam als schrijver van sciencefiction- en fantasyboeken met wetenschappelijke insteek. Hij schreef de tv-serie E.R. en schreef het razend populaire boek Jurassic Park. Zijn doorbraak was ‘The Andromeda Strain’, die in 1971 door regisseur Robert Wise (The Day the Earth Stood Still, The Haunting, West Side Story, The Sound of Music) verfilmd werd. In een woestijndorp in Mexico is een Amerikaanse satelliet neergestort. De dorpelingen zijn allemaal op raadselachtige wijze overleden. Het leger probeert eerst zelf de satelliet terug te halen en stuurt per jeep een groepje naar het dorp. Bij het radiocontact wordt duidelijk dat de militairen op tegenstand stuiten. Maar door wie? Of wat? In dit soort gevallen wordt, onder de naam “Wildfire”, een klein groepje wetenschappers ingeschakeld. Deze bestaat uit bacterioloog Jeremy Stone (Arthur Hill – A Bridge Too Far, A Little Romance), chirurg Mark Hall (James Olsen – Commando), patholoog Charles Dutton (David Wayne – Huckleburry Finn) en microbiologe Ruth Leavitt (Kate Reid – Death of a Salesman).

Eerst worden Jeremy en Mark “vriendelijk verzocht” om polshoogte te nemen en de satelliet terug te halen. In het uitgestorven dorpje aangekomen (één van de spannendste scènes in de film) ontdekken zij dat de satelliet is geopend. Bij nader onderzoek blijkt het bloed van de slachtoffers te zijn gekristalliseerd. Slechts twee dorpelingen zijn nog in leven: een baby’tje en een oude man. Wat is hier toch gebeurd? Is de satelliet hier verantwoordelijk voor? Maar hoe? Het vermoeden rijst dat de satelliet een buitenaards organisme heeft meegenomen. Verder onderzoek met het complete team is nodig, waarbij Jeremy als teamleider optreedt.

In een geheim en enorm ondergronds laboratorium buigen de vier deskundigen zich over het buitenaardse raadsel, door het leger gedoopt tot Andromeda. Wat is het precies, hoe verspreidt het zich? Terwijl zij onderzoek verrichten, plant het leger om een nucleaire bom op het woestijndorpje te gooien. Zo moet de verspreiding van Andromeda worden voorkomen, indien het wetenschappelijk onderzoek faalt. Dit plan zou echter averechts kunnen werken, omdat het buitenaardse organisme juist zal gedijen onder straling. Daar komt ook nog eens bij dat Andromeda zich met alle gemak door metalen en andere synthetische stoffen heen kan vreten, zo ondervindt een ongelukkige piloot in zijn straaljager. Zijn de vier wetenschappers nog wel veilig in het laboratorium? De tokt tikt gestaag door, er moet een oplossing komen om dit organisme te vernietigen.

Getrouw aan de stijl van Crichton benadert Wise de verfilming van het boek alsof het een documentaire is. Verwacht veel wetenschappelijke dialogen, uitleg over hoe het onderzoek verricht moet worden en veel statische shots. Over de computerschermen rolt non-stop informatie over het Andromeda, tot in detail zijn machines nagebouwd waarmee de vier wetenschappers moeten werken. Dit is waarschijnlijk ook wat er echt gebeurt als wij te maken krijgen met onbekende virussen. Experimenten, rapportages, grafieken, statistieken. Maar ook de kille, claustrofobische werkomgeving en de druk om te presteren. Vier mensen zitten vierentwintig uur per dag op elkaars lip. Dat moet op den duur wel gaan irriteren.

Hoe realistisch alles er ook uitziet, ik mis toch drama. Smaak. Tenzij het spannend is om te zien hoe de personages grondig worden gewassen en ontsmet. Het maakt van The Andromeda Strain soms een taaie zit. Pas na zo’n uur komt de buitenaardse bezoeker in beeld en is er sprake van enige opwinding. Het blijkt een piepklein groen organisme te zijn, agressief, levendig en ontzettend dodelijk. Nu de vijand in beeld is, wordt duidelijk waar de wetenschappers mee te maken hebben. Zelfs de filmstijl wordt erdoor beïnvloed. Zie hoe Mark de zelfdestructie van het laboratorium moet voorkomen. Van de statische shots schakelt Wise over naar snelle montage, waardoor de film meer dynamiek krijgt.

Het is onmogelijk om The Andromeda Strain te kijken zonder te denken aan corona. Al hebben wij niet te maken met een buitenaards organisme (dat moest er nog eens bij komen), het laat wél zien hoe het achter de schermen zou kunnen werken. Hoe onderzoekers onder enorme druk microscopisch leven moeten onderzoeken, een pandemie moeten voorkomen. Ik hoop in ieder geval dat bij ons geen nucleaire wapens worden ingezet.

Wil je meer artikelen uit deze Special lezen? Klik hier voor het overzicht.

Fantasize Service: koop het boek bij Bol.com