web analytics
vrijdag, maart 29

Superman Special: Eindredacteur Karen en (haar) Superman

Het zijn fijne tijden als je een Superman-fan bent; het hele jaar zal in het teken staan van de 80e verjaardag van The Man of Steel, welke vandaag officieel ingeluid wordt met het verschijnen van Action Comics #1000. Fantasize brengt een Superman Special uit, waarin je naast het nieuws rond deze historische gebeurtenis, ook een verdiepend artikel over de historie van Superman kunt lezen.

Maar omdat ik zelf een Superman-liefhebber pur sang ben, is het wel zo passend dat ik ook zelf een artikel zou schrijven.

Het wordt tijd om mijn eigen geschiedenis met Superman te vertellen, dit begon al vroeg, rond 1978. Mijn familie en ik woonden toen op de Noordelijke Marianen, een eilandengroep in de Grote Oceaan – het beroep van mijn vader heeft ons indertijd de halve wereld overgebracht. Bij het kopen van een nieuwe kleurentelevisie zat ik op zijn arm. Dit was een heel klein winkeltje, met tien identieke tv-toestellen in het schap. Op al die tv’s waren andere zenders aangezet, ter demonstratie van beeld en kwaliteit. Mijn enthousiasme was groot, want op één van deze toestellen werd een tekenfilm uitgezonden van een vliegende man met een rode cape. Deze tv werd op verzoek van mijn vader uit het schap gehaald en meegenomen, anders was er geen land meer met mij te bezeilen geweest.

Later, in 1980, vlogen mijn familie en ik terug naar Nederland om daar te gaan wonen. Tijdens deze nachtvlucht (en zo waren er eerder heel wat meer geweest), moesten wij als kind zoveel mogelijk slapen van mijn moeder. Ik lag met mijn hoofd op mijn vaders schoot tijdens deze bewuste vliegreis. Wij kwamen net uit winters New York en ik weet nog dat ik alles eigenlijk té spannend vond, dus ik kwam niet in slaap. Tijdens de in-flight film deed ik mijn ogen stiekem even open en zag de Eiffeltoren, een vallende lift met een stil gillende dame er in (het geluid vand de films werden toen, maar nu nog steeds, enkel via headset doorgegeven). Ineens vliegt er een man omhoog met een rode, wapperende cape en hij vangt de lift op. Pas toen hij deze zachtjes en veilig op de grond zette en de vrouw hem opgelucht in de armen kon vallen, viel ik dan eindelijk toch in slaap.

Christopher Reeve als Superman

In 1988 was ik met mijn vader weer in New York, voor het eerst in lange tijd. Op vakantie, drie weken in de States. Tijdens ons verblijf in de Big Apple zouden we logeren bij een vriendin van hem, die veel met hem werkte als hij in de stad was. Het huis stond in Croton-on-Hudson, een buitengebied, zo’n uurtje met de trein. Na binnenkomst en ontvangst (wat was dit een leuk mens!) werd mij mijn kamer gewezen, tussen de vele opgestapelde boeken vond ik uiteindelijk ook het bed. Plus een kleine tv met afstandsbediening, wát een luxe! Ik zette hem aan, bleef natuurlijk wel heel stil en zocht een zender die mij leuk leek. Daar was net een film op begonnen; een man die kon vliegen en die een rode cape droeg… Wacht eens even, hij redt een vrouw in een vallende lift bij de Eiffeltoren!! Deze man heet Superman!

De cirkel was nu compleet, de puzzelstukjes gelegd, mijn lot bepaald en kristalhelder. Ik ben hier mijn vader op vele fronten nog steeds dankbaar voor. Nu, jaren later, heb ik een indrukwekkende kennis verworven én een flinke collectie rond Superman aangelegd; boeken, comics, merchandising, waaronder ook enkele bijzondere stukken; zoals onder meer een originele filmposter van Superman III uit Polen.

Als je mij zou vragen wat ik nog mis in mijn collectie zou mijn antwoord meteen ‘alles’ zijn. Maar, zonder gekheid; een stille wens is natuurlijk de Action Comics #1, maar ja… realistischer is dan de wens van het bezitten van beddengoed met het shield logo er op, maar da’s een heel klein wensje.

Superman voor mij, toen en nu:

Christopher Reeve heeft gedurende de jaren voor mijn liefde voor Superman een hele belangrijke rol gespeeld, maar ook versterkt. Hij was de belichaming van de eerste Superman die ik zag en daardoor is deze koppeling bij mij blijven hangen. Daarnaast was de filmtechniek om hem te laten vliegen cutting edge en overtuigde hij als eerste, dat het personage ook op het witte doek geloofwaardig zou zijn. Dit wordt ook bevestigd door de quote ‘You will believe a man can fly’.  Ook nadat Reeve in 1995 naar aanleiding van de val van zijn paard volledig verlamd raakte, sterkte de wijze waarop hij omging met de gevolgen het idee dat kracht in de mens zelf zit en niet enkel afhankelijk is van invloeden van buitenaf.

In al de tijd dat ik het personage nu volg zijn er veel indrukwekkende verhalen rond Superman uitgekomen, zoals onder meer Kal (Elseworlds-series, 1995) van Dave Gibbons en Jose Luis Garcia-Lopez, maar er zijn momenten die mij zo zijn bijgebleven als in Kingdom Come (Elseworlds-series, 1996), het klassieke stripverhaal van Mark Waid en Alex Ross, waarin Joker eindelijk voor het gerecht wordt gebracht om rekenschap voor zijn daden af te leggen. Nog vóórdat Joker het gerechtsgebouw betreedt wordt hij doodgeschoten – mogelijk ook een verwijzing naar Lee Harvey Oswald en Jack Ruby net na de moord op JFK in 1963.

Dit is het moment waarop Superman zich afvraagt of de mensheid nog wel kiest voor rechtvaardigheid en dus ook voor de waarde van hetgeen hij zelf symbool staat. De iconische scenes uit Superman III spreken hierin ook boekdelen; Superman wordt geïnfecteerd door het gefabriceerde rode Kryptonite. Hierdoor wordt hij niet gedood, maar het gevolg is wel dat hij zijn constante zoektocht naar moraliteit op een gegeven moment niet meer kan volhouden en verscheurd wordt door zijn eigen (menselijke) zelf en zijn taak. Mooi weergegeven is de confrontatie – en de symboliek hierbij – van Superman met zichzelf. Hij moet zijn alter ego, Clark Kent, de personificatie van het goede, confronteren en de balans vinden tussen zijn eigen menselijkheid en dat wat de wereld van hem verlangt.

Meer over de effecten van verschillende soorten Kryptonite vind je hier: https://geekandsundry.com/the-many-shades-of-kryptonite-their-various-forms-and-effects, maar ook in onze eigen periodieke tabel is het element terug te vinden: http://www.rsc.org/periodic-table/element/36/krypton

De morele waarden van een superman

In Man of Steel uit 2013 moet Superman een familie in Central Station van Generaal Zod redden. Zod zelf is ook een Kryptoniër en zo mogelijk sterker dan Superman zelf. De keuze die Zod hem geeft is onmenselijk; óf je veroorzaakt nu zélf de uiteindelijke ondergang van je eigen ras, óf je redt deze mensen. Wat is belangrijker? Wáár sta je nu écht voor?

Die verscheuring vóór en na brengt Henry Cavill indrukwekkend over, het gevolg van zijn keuze ook. Je moet je het jezelf eens afvragen; wat zou jij doen? Toch veroorzaakte dit onder fans en critici een hoop reuring; waar trekt Superman nu de grens als hij zegt te staan voor het beschermen van ál het leven op aarde, maar ook in het universum? Maakt deze daad hem een hypocriet of gewoon een mens op het moment dat hij geen andere keuze krijgt? Ten opzichte van Superman II, waar Zod en de zijnen uiteindelijk allemaal, ongeschonden, terug naar de Phantom Zone werden gestuurd, diepte Man of Steel het personage verder uit en durfde ook moeilijke aspecten aan te pakken.

Los daarvan moet ik wel zeggen dat de keuze die is gemaakt rond het introduceren van Doomsday  in Superman v. Batman: Dawn of Justice wel degelijk minder zorgvuldig is overwogen. Doomsday is volgens de overlevering niet een wezen dat zo makkelijk is ontstaan en te verslaan is. Ik verwijs hier niet alleen naar Superman #75 uit 1993, maar ook naar de Doomsday Omnibus (verzamelde verhaallijnen van Dan Jurgens, Jerry Ordway, Jeph Loeb, Roger Stern, Louise Simonson, Gil Kane, EdMcGuinness, Mike Wieringo; Superman: The Doomsday Wars #1-3, Superman/Doomsday: Hunter Prey #1-3, Doomsday Annual #1, Adventures of Superman #594 en Superman #175).

Superman #75 heeft een hoop losgemaakt in de ‘echte’ wereld, de confrontatie met hoe wij als mensheid er zélf aan toe zijn zonder een echte Superman kwam hard aan. Als wij het al niet kunnen, hoe moet het DC Universum dat dan wél kunnen? Mijn verdriet was groot, al heeft het Doomsday hoofdstuk tegelijkertijd ook een diepe en blijvende indruk op mij gemaakt. De keuze die regisseur Zack Snyder hierin heeft gemaakt om dit deel van het verhaal te vertellen doet mij dan ook op elk niveau nog steeds pijn, zelf had ik meer waarde aan meer zorgvuldigheid gehecht.

Dit voel ik dan ook nog steeds terug als ik Justice League kijk; wederom is de heropstanding van Superman afgeraffeld, slordig en haastig. Ook de keuze om niet het juiste kleurenschema in zijn pak te gebruiken, zwart-zilver, begrijp ik niet.  Zou hij in dit pak volgens de studio niet herkenbaar genoeg zijn geweest voor het grote publiek? Zouden hij en Batman dan teveel overeengekomen zijn? Wie mij dit kan uitleggen, meld je, ik spreek je graag met een kop koffie er bij.

In dat opzicht moet ik wel zeggen dat het Marvel Universum grotere zorg besteedt aan het vertellen van en het opbouwen van de belangrijke verhaallijnen. DC is daar mijns inziens net wat gemakkelijker mee. Is het een race? Zo komt het op mij wel over en dat is zeer spijtig.

Superman, de betere mens

Superman is voor mij een boegbeeld, voorbeeld, maar ook een projectie van de ‘betere mens’.  Als je mij goed zou kennen, zou je eerder denken dat meer duistere personages als Spawn, Constantine of zelfs Batman beter bij mij zouden passen, maar niets is minder waar. Juist omdat mijn eigen beeld van de wereld en de spelers daarin soms erg duister is, biedt Kal-El mij daar juist het nodige lichtpuntje in.

Het symbool en icoon staat in mijn ogen voor wat de mensheid zelf niet kan. Zodra de mensheid het wél zelf kan, zal de wereld Superman niet meer (zo hard) nodig hebben.

MEER IN DE FANTASIZE SUPERMAN SPECIAL:

– 80 jaar Superman Nieuws Almanak
Verdiepingen – De historie van Superman

Dank dat je je aangemeld hebt voor onze eerste Fantasize Special. Naast deze Fantasize Superman Special zullen we regelmatig met nieuwe specials komen. Waar en wanneer lees je natuurlijk op onze homepage.

We horen graag wat je van deze Superman Special vond. Miste je iets, of heb je andere opmerkingen? Laat het ons weten op redactie@fantasize.nl!

© 2015-2024 Fantasize

Superman #1

You cannot copy content of this page