Door Chris de Boer

De titel zou suggereren dat ik een stukje neerpoot over een film die ‘stom’ is. Wanneer je dat denkt, heb je nog niet van het begrip ‘stomme film’ gehoord – niet stom als zijnde ‘negatief’, maar ‘zonder spraak’. Ik vergeef het je, anders spreken we van een gevalletje ‘de pot verwijt de ketel’.

Op ontdekkingsreis

Eerder dit jaar startte ik met mijn ontdekkingsreis.
‘Horror is een stroming die ook bij de Fantasy hoort’. De woorden dreunen nog in mijn hoofd na.
‘Verrek’, bedenk ik me – ‘ik HOU van Horror!’ Met weemoed denk ik terug aan de jaren dat ik studeerde. Prompt doemt zich een ‘horror-ervaring’ op; Koninginnedag 2005. De dag verliep vrij ‘Horror-achtig’ en diezelfde dag kropen we de bios in voor een Horrorfilm. ‘The Ring II’.
Het legde de basis voor heel wat jaartjes ‘kijk gegriezel’; zowel in de bioscoop als voor de beeldbuis.

Ik wijk af – want het gaat over stomme films.
‘Nosferatu, eine Symphonie des Grauens’ – het was m’n eerste stukje huiswerk dat ik van collega Karen kreeg. Dé film waarin een perfecte vertolking van het personage Graaf Orlok (Dracula) wordt neergezet door de Duitse acteur Max Schreck. Alles om me heen verstomde. Het leek wel alsof de wereld er niet meer was. Met de minuut raakte ik geboeider. Er was muziek, maar geen special effects en al helemaal geen spraak.

Is dat erg? Nee, misschien zelfs beter.
Horror is een stroming die angst in de mens naar boven roept. Tegenwoordig gebruikt men volop special effects zoals stemvervorming, computeranimatie et cetera. Stomme films gaan terug naar de essentie; de film liet me nadenken en écht beleven. Ik probeerde me meer te verplaatsen in de personen – wat zijn hun angsten? Datzelfde met Graaf Orlok – voelde hij macht?

De slotsom voor mij: stomme horrorfilms zijn misschien wel beter dan de hedendaagse films. Je kunt er nog zoveel effecten in stoppen, maar de film moet je dieper raken. Dat deed Nosferatu.
Het was een mooie ervaring.

Chris de Boer, hoofdredacteur