web analytics
vrijdag, maart 29

Fantasize ontrafelt: Halloween

Nederland en vele andere plaatsen in de werelde kleuren weer oranje van de pompoenen. Dit keer gaat het niet om het Nederlands elftal dat een balletje trapt, maar om de avond voor Allerheiligen: Halloween! Wat het is? Fantasize ontrafelt de geschiedenis achter Halloween.

Halloween: de avond voor Allerheiligenavond
De naam “Halloween” is afgeleid van ‘All Hallows Eve’ (Allerheiligenavond) dat altijd op 1 november plaatsvindt. In de Keltische kalender begon het jaar op 1 november, dus 31 oktober wasoudejaarsavond. De oogst was binnen, het zaaigoed voor het volgende jaar lag klaar en dus was er even tijd voor een vrije dag, het Keltische Nieuwjaar of Samhain (uitspraak Saun, het Ierse woord voor de maand november. Samhain was ook nog om een andere reden zeer bijzonder. De Kelten geloofden namelijk dat op die dag de geesten van alle gestorvenen van het afgelopen jaar terug kwamen om te proberen een levend lichaam in bezit te nemen voor het komende jaar.

Trick or treat
In de negende eeuw van de huidige tijdrekening stak een Europees christelijk gebruik de zee over en vermengde zich met het halloweenfeest. Op Allerzielen – 2 november – gingen in lompen gehulde christenen in de dorpen rond en bedelden om zielencake (brood met krenten). Voor elk brood beloofden ze een gebed te zeggen voor de dode verwanten van de schenker, om op die manier zijn bevrijding uit de tijdelijke straffen van het vagevuur te versnellen en zodoende zijn opname in de hemel te bespoedigen. Het “Trick or Treat” spelletje vindt wellicht daar zijn oorsprong.

Hoe zat het hier ook alweer?
In Nederland en België wordt er steeds meer aandacht besteed aan het Halloweenfeest. Dit gebeurt meestal in de vorm van langs de deuren gaan en snoep ophalen, Halloween-feesten en het versieren van huizen. Veel lagere scholen organiseren een zogenaamde trick-or-treat-tocht, waarbij de kinderen verkleed langs de deuren gaan. De bedoeling is om diegene die opendoet een beetje bang te maken. Vaak heeft de bewoner dan snoep in huis, waaruit de kinderen kunnen kiezen. De huizen die deelnemen, zijn herkenbaar door zichtbare Halloweenversieringen. Sinds 1992 zijn deze artikelen in feestwinkels te verkrijgen. In sommige delen van Nederland en België is rond deze tijd het Sint-Maartenfeest, waar kinderen met lampionnen en met speciale Sint-Maartensliedjes de deuren langs gaan om snoep op te halen, populairder onder jongeren (van alle gezindten). In België en Nederland wordt Halloween ook gevierd in pretparken, zoals bijvoorbeeld in Walibi Flevo.

En bij onze buren ‘over sea’?
In Groot-Brittannië werd Halloween vooral door de Kelten gevierd. De geesten die uit dode mensen op zouden rijzen, werden aangetrokken door voedsel voor hen neer te leggen voor de deuren. Om echter de boze geesten af te weren droegen de Kelten maskers. Toen de Romeinen Groot-Brittannië binnenvielen, vermengden ze de Keltische traditie met hun eigen tradities, die eind oktober natuurlijk de viering van de oogst betroffen en ook het eren van de doden.

Verenigde Staten
In de Verenigde Staten maakte het feest vooral opgang in de tweede helft van de 19e eeuw, toen grote groepen Ierseen Schotse immigranten het land binnenkwamen. In de VS dook toen de bekende jack-o’-lantern-pompoen op, die in de hele wereld wellicht het bekendste gezicht van Halloween is.

En in andere landen?
Ook in Suriname en Duitsland wordt Halloween groot gevierd. In dit land is deze traditie uit de Verenigde Staten overgewaaid. Vooral onder de jeugd is Halloween populair. Op het eiland Bonaire komen alle kinderen van een dorp of stad bij elkaar, maar in plaats van bij mensen langs de deuren te gaan, gaan ze bij winkels langs.

You cannot copy content of this page